Poslovanje zdravstvenih ustanova na nivou Republike Srpske je u veoma malom obimu zastupljeno kao predmet izučavanja, dok u regionalnim, ali i globalnim okvirima značaj upravljanja troškovima u zdravstvenom sistemu nikada nije bio veći.
Negativni demografski trendovi poput starenja stanovništva, povećane stope oboljevanja od kardiovaskularnih i malignih oboljenja, migracija (što unutrašnjih, što spoljnih), pad nataliteta, pad broja stanovništva, niska stopa zaposlenosti, konstantan rast cijena zdravstvenih tehnologija, lijekova, broja usluga (posebno na sekundarnom i tercijarnom nivou), nedovoljan rast ili stagnacija prihoda, konstantan rast rashoda za zdravstvenu zaštitu... su ključne tačke i determinante održivosti zdravstvenog sistema. Negativan uticaj ovih parametara se ogleda u povećanim troškovima sekundarne i tercijarne zdravstvene zaštite (posebno onih skupih usluga), dok se u primarnoj zdravstvenoj zaštiti ogleda kroz povećan broj posjeta, većih troškova za lijekove, većeg broja uputnica za više nivoe zdravstvene zaštite, umanjenje sredstava za primarnu zdravstvenu zaštitu, nepostojanje ili vrlo malo izdvajanje za preventivnu zdravstvenu zaštitu na ovom nivou... Uvođenje novih, poboljšanih mehanizama ugovaranja, vrednovanja i plaćanja zdravstvenih usluga, poboljšanje kontrole, kao i pravilno, racionalno usmjeravanje i raspodjela sredstava bi uslovilo i poboljšanje i rada zdravstvenih ustanova i efikasnost i kvalitet zdravstvenih usluga. Miks privatnog i javnog zdravstva treba da vodi ka poboljšanju kvaliteta, efikasnosti i dostupnosti, jer cilj je da za uloženi novac građani dobiju najkvalitetniju i najefikasniju uslugu nezavisno od toga da li se radi o privatnim ili javnim ustanovama. Standardi, normativi, dostupnost, efikasnost i kvalitet usluga se u narednom periodu moraju jasno iskristalisati i odrediti kod organizacije i ugovaranja.
U primarnoj zdravstvenoj zaštiti problem predstavljaju opštine sa malim brojem stanovnika, što otežava primjenu standarda i normativa. Standard za osnivanje doma zdravlja u Republici Srpskoj je 20.000 stanovnika, a ima 47 opština od ukupno 62 koje imaju ispod 20.000 stanovnika, dok čak 15 opština imaju manje od 4.000 stanovnika! Moguća rješenja za ove male opštine su povezivanje sa većim domovima zdravlja sa kojima graniče i time smanjiti administraciju, a pojačati timove ljudstvom, opremom i prevoznim sredstvima pošto se uglavnom radi o teritorijalno i demografski razuđenim opštinama. U bolničkoj zdravstvenoj zaštiti je potrebno omogućiti uspostavljanje nekoliko regija zdravstvenog planiranja s omogućavanjem teritorijalne i funkcionalne integracije pojedinih bolnica prema potrebama, izvršiti funkcionalno povezivanje i raspodjelu rada između javnog i privatnog sektora...
Iscrpljivanje javnog zdravstva i trenutnog načina finansiranja se ogleda u tome da se za iste usluge ugovaraju sredstva i za privatno i javno zdravstvo, privatne zdravstvene ustanove se uglavnom služe ljekarima iz javnog sektora, omogućava se privatnim licima i firmama da osnivaju apoteke, poliklinike i konsultativno-specijalističke ustanove, dok je sa druge strane javnom zdravstvu to otežano ili onemogućeno. Finansiranje treba urediti na način da se finansira dostupnost, efikasnost, rad i kvalitet usluge, a da bi uspjeli u tome, potrebno je omogućiti ravnopravnu trku javnog i privatnog zdravstva.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, kao i na X nalogu.