Baš mi je prošle sedmice uljepšao dan uvaženi stariji kolega Zija Dizdarević, koji je u sarajevskom "Oslobođenju" svoj komentar posvetio mojoj kolumni, a povodom 15. godišnjice Dejtonskog sporazuma. Zija me optužio da sam jedan od otimača državnosti njegove Bosne i Hercegovine i priznajem da je potpuno u pravu.
Da na početku odmah razjasnimo osnovu našeg neslaganja - moja i Zijina Bosna i Hercegovina su dvije različite države koje su se dotakle u jednom ili dva člana Aneksa 4 Dejtonskog sporazuma tek toliko da se može reći da imaju nešto zajedničko.
A to nije nikako državnost zasnovana 25. novembra davne 1943. godine, kada se omanja grupa gladnih i umornih političkih komesara Komunističke partije Jugoslavije na putu prema Jajcu sastala da se odmori u Mrkonjić Gradu te su onako usput utanačili i dalje pravce partizanskog ratovanja i uspostave kakve-takve vlasti na teritoriji Bosne i Hercegovine, bez jasno definisanih granica, koju bi privremeno oslobađali.
Na tom skupu izabrali su i nekoliko delegata koji su prisustvovali, četiri dana kasnije, na zasjedanju AVNOJ-a, kada su drugovi obznanili svoje političke ambicije da jednog dana, ako pobijede okupatore i njihove domaće saradnike, preuzmu vlast na prostoru Jugoslavije.
To su i uradili 1945. i 1946. godine uz blagoslov tadašnjih saveznika Amerikanaca i Staljinovih Sovjeta, kada su komunisti brutalno pokrali ostale političke protivnike na nekakvim izborima na kojima su građani ubacivali kuglice u kutije.
Da se ne lažemo, Tito i drugovi su tada imali neprikosnovenu vojnu silu u svojim rukama i sve što se politički, navodno, rješavalo bilo je pro forme. Svu vlast u Jugoslaviji uzeli su samo za sebe, a da bi lakše vladali, tu su državu administrativno podijelili na šest jedinica, čije su granice iscrtavane bez nekih detaljnijih iskoraka u istorijat tih područja već se više vodilo računa o nacionalnom sastavu.
U slučaju BiH, koja je tada bila naseljena većinskim srpskim narodom i koji je najviše podnio teret tog rata, što zbog učešća u partizanskim jedinicama što zbog genecioda koji je nad njim provodila tadašnja Nezavisna Država Hrvatska, odlučeno je da bude "Jugoslavija u malom" te su joj pridodati dijelovi zapadne Hercegovine koji više gravitiraju Dalmaciji nego Bosni.
Pojednostavljeno rečeno, niko od onih promrzlih delegata iz Mrkonjić Grada, koji su više ličili na nekakvo neregistrovano udruženje građana koje je svoju borbu za vlast legitimisalo oružjem, nije imao blage veze s obnavljanjem nekakve hiljadugodišnje državnosti Bosne i Hercegovine, na koju se danas toliko pozivaju sarajevski politički i medijski jurišnici.
Tom ZAVNOBiH-u je tek kasnije bivša država dala značajno mjesto kroz zakonodavstvo i školstvo. Nekakav datum su morali naći, baš kao i u slučaju Hrvatske, Slovenije Srbije, Crne Gore i Makedonije. Sve te republike imale su svoje ZAVNOBiH-e, da tako kažem, i to je bio dio komunističke doktrine.
I ništa viša, kolega Dizdareviću. Nije bilo te 1943. godine nikakve državotvornosti niti velike (h)istorijske vizije, kako se to danas prikazuje u Sarajevu, već golo, teško i krvavo preživljavanje.
Da se do kraja razumijemo. Nemam ja ništa protiv te partizanske epopeje koja je nesumnjivo bila antifašistički ratni pokret u Jugoslaviji, što im je i priznato od svijeta nakon rata, samo je pomalo degutantno slušati, gledati i čitati svake godine oko 25. novembra o državnosti, istorijskoj odgovornosti sa jedne strane, te zločinačkoj i nacifašističkoj politici iz Republike Srpske i dijelova s hrvatskom većinom, koji to sve kao negiraju sa druge strane.
Nakon ovog kratkog istorijskog pogleda na 25. novembar ostaje mi da odgovorim kolegi Dizdareviću i na ostala pitanja o kojima treba i valja diskutovati.
Njemu je zasmetalo to što sam naveo da je Republika Srpska dio svoje državnosti, kao i Federacija BiH, prenijela na zajedničke institucije, što je, ponavljam, potpuno tačno. Nije Republika Srpska sastavljena u Dejtonu već Bosna i Hercegovina. Republika Srpska je nastala u januaru 1992. godine voljom predstavnika srpskog naroda u Skupštini tadašnje Socijalističke Republike BiH.
Srpski poslanici su svoj državni legitimitet dobili na izborima, iznijeli su ga iz unitarne države u nastajanju i unijeli u Republiku Srpsku. Potpuno legalno i to je bio osnov Dejtonskog sporazuma. Kao što je bilo legalno da parlamentarci iz reda bošnjačkog i hrvatskog naroda ostanu u tadašnjoj republičkoj skupštini, što je bio temelj za Vašigtonski sporazum, kojim je nastala Federacija BiH. I to je to, kolega Dizdareviću.
Nije nikakva država nastala 1943. godine već 1995. godine. Nisu Srbi ti koji negiraju 25. već je on pogažen 1. marta 1992, kada je, bez Srba, na tom famoznom referendumu izglasana nezavisnost Vaše države, koja je sa ovom mojom našla zajednički interes u Dejtonu.
Pozivati se danas na 25. novembar radi kontinuiteta je politički neprihvatljivo za dva od tri naroda u BiH. To je realnost, kolega Dizdareviću, kao i da ste Vi ipak stariji od ove i ovakve države, i ne radi se tu o nikakavim falsifikatima, ucjenama i prijetnjama.
Stoga, busanje u prsa kako su Srbi ipak samo trećina bh. stanovništva nema nikakvo ustavno uporište.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, kao i na X nalogu.