Na svijetu postoji drevni nuklearni reaktor koji je radio još prije dvije milijarde godina - zvuči kao mit. Možda zato što termin reaktor podrazumijeva nešto što je ljudskih ruku dijelo, međutim ovaj reaktor potpuno je prirodan i nalazi se pod zemljom u afričkoj državi Gabon, u regiji bogatoj uranijumom. Uranijum je prirodno radioaktivan element, a uslovi u ovoj stjenovitoj oblasti ispostavili su se kao savršeni za stvaranje nuklearnih reakcija.
Uranijum je prirodno radioaktivan element, a uslovi u ovoj stjenovitoj oblasti ispostavili su se kao savršeni za stvaranje nuklearnih reakcija. Ovaj reaktor je potpuno prirodan i nalazi se pod zemljom u afričkoj regiji bogatoj radioaktivnom rudom
Prvi ljudski reaktor koji je proizvodio električnu energiju počeo je sa radom 1951. godine, stvarajući minornu količinu energije. Ova hrpa stijenja, sa druge strane, proizvodila je nuklearnu energiju prije 2 milijarde godina.
Lokacija je otkrivena 1972. godine, kada su francuski naučnici uzeli uzorke uranijuma iz rudnika u Gabonu, kako bi ih testirali.
Ruda uranijuma je sastavljena od 3 tipa izotopa, od kojih svaki ima određeni broj neutrona - uranijum 238 (najčešći), uranijum 234 (najrijeđi) i uranijum 235 (koji naučnici koriste za održavanje nuklearne reakcije).
Kada su naučnici testirali uzorke otkrili su nešto čudno - oko 200 kilograma uranijuma 235 je nedostajalo. Utvrdili su da je masa koja nedostaje u stvari prošla kroz nuklearnu fuziju razdvojivši se tako na druge atome.
Zaključak je začudio mnoge, s obzirom da da su potrebni strogo kontrolisani uslovi kako bi reaktor kontinuirano proizvodio energiju. Djelovalo je nemoguće da se to desilo slučajnim sticajem okolnosti kada su se čak su i naučnici toliko mučili da stvore prvi funkcionalan reaktor.
Ipak, iako malo vjerovatno, nije nemoguće, jer upravo se to i desilo - priroda je sama napravila reaktor.
Prvi uslov koji je priroda morala da ispuni jeste dovoljan procenat uranijuma 235 koji je poslužio kao pogon za reakciju. Istraživanja su pokazala da je prije 2 milijarde godina, kada je reakcija počela, u zemlji bila savršena količina ovog izotopa.
Drugi uslov jeste izvor neutrona. Uranijum 235 se prirodna raspada ispuštajući neutrone prilikom tog procesa. Taj neutron moće da se spoji sa drugim molekulom uranijuma 235, na taj način izazivujući fuziju. Kada se ovaj neutron spoji sa uranijumopm 235 dobija se uranijum 236 koji je jako nestabilan i brzo se deli, čime nastaje veliki broj razlilitih stabilnih atoma i neutrona. Ovi neutroni se zatim sudaraju sa drugim atomima, održavajući na taj način lanac reakcije.
Ovaj prirodni nuklearni reaktor je, takođe imao i faktor stabilizacije - podzemnu vodu. Kako su se atomi delili, energija i neutroni su se oslobađali. Voda je usporavala neutrone, zagrijavajući se pritom od oslobođene energije.
Poslije nekog vremena, voda je isparila što je dovelo do kraja reakcije, međutim, poslije nekog vremena tok podzemne vode se obnovio i ceo proces je počinjao iz početka kroz stotine i hiljade godina.
Ipak, milijardama godina, uranijum 235 se istrošio, a ostali su samo tragovi njegovog postojanja i slavnih dana vjerovatno jedinog prirodnog nuklearnog reaktora na planeti.
(iflscience.com/Newsweek.rs)
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, kao i na X nalogu.
