Braća Mažar, Ivica, Josip i Drago, jedinstven su slučaj da su tri brata proglašena narodnim herojima.
Potiču iz revolucionarne porodice Nikole i Marije Mažar. Njihov otac, finansijski inspektor, umro je 1927. godine, pa je brigu o mnogočlanoj porodici preuzela majka, a čitava porodica je učestvovala u NOB-u.
Ivica Mažar
Rođen je 1915. godine u Banjaluci. Bio je član OK SKOJ-a za Bosansku krajinu i narodni heroj.
Godine 1935, kao maturant, postao je član SKOJ-a i rukovodilac srednjoškolske omladine u Banjaluci. Krajem 1936. godine, uz pomoć braće i nekih svojih drugova, osnovao je ilegalnu omladinsku tehniku gdje su prepisivani i umnožavani materijali za rad revolucionarne omladine. Učestvovao je u radu KUD "Pelagić".
Organizovao je posjete omladine iz Banjaluke po selima Bosanske krajine. Kao jedan od glavnih vođa i organizatora omladinskog pokreta u Banjaluci, često je hapšen i proganjan od policije.
Umro je 1941. godine u Gospiću. Za narodnog heroja proglašen je 27. jula 1953. godine.
Josip Mažar Šoša
Ovaj narodni heroj rođen je 18. septembra 1912. godine u Derventi. Završio je pomorsku trgovačku akademiju. Josip Mažar je po završetku akademije dvije godine plovio na brodovima, ali je kao komunista otpušten iz službe i policijski sproveden u Banjaluku, gdje je primljen u Komunističku partiju Jugoslavije 1935. godine.
Šoša je bio jedan od najistaknutijih komunista Bosanske krajine, a na Šehitlucima su pravili posljednji raspored pred podizanje naroda na ustanak.
Umro je 20. oktobra 1944. godine u Travniku.
Odlukom Prezidijuma Narodne skupštine Federativne Narodne Republike Jugoslavije 26. jula 1949. godine proglašen je za narodnog heroja.
Drago Mažar
Nosilac mnogih odlikovanja rođen je 16. avgusta 1918. godine u Drvaru, a kada se porodica Mažar preselila u Banjaluku imao je samo devet godina.
Pod uticajem brata Ivice počeo se zanimati za revolucionarnu literaturu i za kratko vrijeme postao jedan od organizatora aktiva u zanatskoj školi, a 1937. je postao rukovodilac skojevske grupe.
"Poslije rata obavljao je odgovorne dužnosti u Bosni i Hecegovini. Bio je poslanik i upravnik Narodnog pozorišta u Banjaluci", rekao je Rade Đajić, predsjednik Gradskog odbora SUBNOR-a.
Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i mnogih drugih jugoslovenskih odlikovanja. Ordenom narodnog heroja odlikovan je 27. novembra 1953. godine.
Umro je 10. novembra 1991. godine u Banjaluci, gdje je i sahranjen.
Kuća na listi spomenika
Kuća narodnih heroja Ivice, Šoše i Drage Mažara nalazi se Ulici Srđe Zlopogleđe, odnosno u bivšoj Ulici braće Odića. Kuća porodice Mažar i prije rata bila je stjecište napredne omladine.
Njihova kuća nalazi se na listi zaštićenih spomenika Narodnooslobodilačkog rata. Ulica braće Mažar i majke Marije nalazi se u naselju Kočićev vijenac, a promijenila je nekoliko naziva, te se u doba socijalizma zvala Josipa Mažara Šoše.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, kao i na X nalogu.