SARAJEVO - Iako niko ne želi da licitira, u najboljem slučaju Bosna i Hercegovina, ukoliko odgovore na upitnik Evropske komisije dostavi 28. februara, status kandidata za članstvo u Evropskoj uniji mogla bi dobiti tek u 2019. godini i to pod uslovom da se nakon izbora u BiH vlast formira u što kraćem roku.
Iz iskustva zemalja regiona vidljivo je da treba da prođe najmanje godinu dana od predaje odgovora do odluke Evropskog vijeća o statusu kandidata. Recimo, Srbija je odgovore na upitnik predala u januaru 2011. godine, a status kandidata joj je dodjeljen u martu 2012, dok je Crna Gora odgovore na pitanja iz upitnika Evropske komisije proslijedila 2009. godine, a status kandidata dobila u decembru 2010. Najbrža u ovoj fazi bila je Hrvatska, koja je odgovore na upitnik predala u oktobru 2003. godine, a već u junu naredne godine dobila kandidatski status.
"U ovoj godini mislim da nema šanse. Biće dodatnih pitanja i treba vremena da se na njih odgovori. BiH je probila sve moguće rokove i u ovom trenutku najmanje od BiH zavisi kada će dobiti status kandidata. Čestim najavama i neispunjenim obećanjima došli smo do toga da uopšte nismo kredibilni kao partneri u Evropi. Bojim se da će mnogo vremena proći dok ne dobijemo status kandidata", rekla je Milica Marković, član Zajedničke komisije za evropske integracije parlamenta BiH.
Ukoliko BiH preda odgovore na upitnik 28. februara, kako je to najavio Denis Zvizdić, predsjedavajući Savjeta ministara BiH, procedura je takva da Evropska komisija na osnovu tih odgovora ocjenjuje spremnost države da stekne status kandidata. Obično, a tako je bilo u svim zemljama regiona, nakon nekog vremena pošalju se dodatna pitanja kako bi se pojasnili stavovi iz prethodnih odgovora ili dobile neke nove informacije. Uporedo s analizom odgovora, Evropska komisija u zemlju koja želi kandidatski status šalje ekspertske misije, koje u suštini provjeravaju odgovore i rade dodatne analize. Nakon što se prikupe svi odgovori, uključujući i one na dodatna pitanja, Evropska komisija formira mišljenje o zahtjevu za članstvo, koje na kraju odobrava Evropsko vijeće, odnosno šefovi država i vlada svih članica Evropske unije, koji se sastaju otprilike četiri puta u toku godine. Nakon što eventualno dobije status kandidata, sljedeći korak je dobijanje datuma za početak pregovora, a i to obično traje duže od godinu dana pa je tako Srbija, recimo, datum za početak pregovora dobila u junu 2013. godine ili 15 mjeseci nakon kandidatskog statusa, a slično je bilo i u slučaju Hrvatske, koja je nakon kandidatskog statusa, koji je dobila polovinom 2004. godine, pregovore otpočela u oktobru 2005. Crna Gora je datum za početak pregovora dobila 18 mjeseci nakon kandidatskog statusa dok, recimo, Makedonija, iako je status kandidata stekla 2005. godine, još nije dobila datum za početak pregovora.
Podsjećanja radi, BiH je ubjedljivo najduže odgovarala na upitnik Evropske komisije. Trebalo joj je više od 14 mjeseci, dok su taj posao ostale zemlje završavale za dva do pet mjeseci. Krajem 2016. godine, kada je BiH dobila upitnik Evropske komisije, zvaničnici su naglašavali da će najdalje početkom 2018. godine BiH dobiti status kandidata, međutim od toga barem zasad nema ništa.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, kao i na X nalogu.