BRISEL – Londonski Međunarodni institut za strategijske studije ocijenio je da uprkos „galami” zapadnom Balkanu ne prijeti rat i da Rusi tu ne uspjevaju da učvrste svoj uticaj, ali da se demokratija urušila i da „regionom vladaju autokrate i korupcija, na šta zapad žmuri”.
To je onda, navodi u opširnoj analizi, kombinacija „balkanskih autokrata i kleptokrata koje zapadne zemlje podržavaju zato što održavaju mir i stabilnost, kako upozoravaju kritičari balkanskih vlada”.
„U suštini, nova riječ je ušla u leksikon koja opisuje da zemlje zapadnog Balkana nisu istinske demokratije, već 'stabilokratije' koje idu ka članstvu u Evropskoj uniji”, napominje londonski institut.
U analizi se navodi da su se „uprkos čestim izborima autoritarne težnje su se pojavile u cijelom tom području, sredstva informisanja su slaba i često pod nadzorom vladajuće partije”.
Institut nalazi da „borba protiv korupcije obično služi tome da nova vlada pohapsi svoje suparnike, ukloni političku konkurenciju i pokaže rezultate u suzbijanju korupcije na putu ka pridruživanju EU”.
„Pravosuđe je veoma podložno uplivu onih koji su na vlasti ili imaju novac, klijentelizam i nepotizam su opšte rašireni a poslovi u vladinim ustanovama i javnim preduzećima se dijele članovima porodica, prijateljima i partijskim ljudima”, dodaje londonski institut, a prenosi Beta.
U analizi se dodaje da „region ponovo poprimio veći strategijski značaj, najviše zato što su Rusi pojačali zanimanje za njega, mada je Moskva doživjela neke ozbiljne neuspjehe u regionu, dok su balkanske vlasti obavile veliki posao u proganjanju i razbijanju islamističkih mreža”.
Londonski institut ukazuje da „iz procurjele poruke ruskog ambasadora u Makedoniji” proizilazi da Rusi teže tome da na zapadnom Balkanu „uspostave blok neutralnih ili možda i proruskih područja i da tiho šire uticaj nad slovenskim i pravoslavnim dijelovima regiona, dok islamistički ekstremisti nameću uticaj nad prevashodno muslimanskim dijelovima”.
Rusi nastoje da taj „neutralni ili proruski blok” učvrste u Srbiji, Crnoj Gori, Makedoniji i Republici Srpskoj u Bosni i Hercegovini, jer RS ima odlučujući uticaj na odbranu i bezbednost BiH.
Ali, objašnjava institut, Rusi su pretrpjeli neuspjehe u Makedoniji i Crnoj Gori, „gdje je vlada u Podgorici optužila Rusiju da je pokušala da je zbaci u čudnoj zavjeri tokom izbora prošlog oktobra”.
„Istina o tome je i dalje nejasna i dok su neki Crnogorci uvjereni da su u to bili na neki način upleteni Rusi, drugi su ubjeđeni da su hapšenja navodnih zavjerenika dio drame koju je spremila vladajuća stranka da uplaši oklijevajuće i NATO-u naklonjene birače da glasaju za nju”, navodi se u analizi.
„Zapadni obavještajni krugovi su uvjereni da je u to bila upletena ruska vojna obavještajna služba GRU”, dodaje Institut i navodi da je „u svakom slučaju, s izuzetkom malog pojasa bosanske obale i Monaka, cijelo sjeverno Sredozemlje, od Gibraltara do sirijske granice sad pod nadzorom NATO, a Rusi neće moći da koriste olakšice u lukama Crne Gore”.
Institut navodi da je „u Srbiji, koja je zvanično vojno neutralna, slika znatno bolja za Ruse jer je Putin tu popularan i vlada predsjednika Aleksandra Vučića podržava dobre odnose s Moskvom”.
Primjećuje se da „Vučić kaže da želi dobre odnose i sa Istokom i sa Zapadom i tako teži Titovoj balkanskoj nesvrstanoj prošlosti, pažljivo njegujući veze s Kinom i arapskim zemljama Zaliva koje ulažu u Srbiju”.
„Ali lider kog Vučić najviše sluša je mahom njemačka kancelarka Angela Merkel i ona je navodno Vučiću rekla da ne odobri diplomatski status osoblju ruske baze u Nišu koja se koristi za usaglašene korake u hitnim humanitarnim situacijama”, navodi se.
Institut takođe primjećuje da Merkel „vjeruje da bi Rusija, inače te olakšice iskoristila za elektronsko praćenje niza ciljeva, uključujući vojnu bazu Jug, na manje od dva sata južno od Niša, gdje se srpski vojnici vježbaju zajedno s NATO-om, a drugi vjerovatni cilj bi bile NATO trupe u sastavu Kfora od 4.352 vojnika koje garantuju bezbjednost Kosova”.
(NN/politika.rs)
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, kao i na X nalogu.