UROŠEVAC - Baza Bondstil je vrlo zgodna za organizovanje obuke, ali i za neke tajne operacije vojske SAD, jer je dugo bila van svih protokola.
Kosovo već dugo predstavlja međunarodnu arenu u kojoj se ukrštaju razni interesi i čijim se kuloarima šunjaju razni tajanstveni tipovi - od obaveštajaca do džihadista.
Sad je, prema izvorima uvijek dobro obavještenog „Intelidžens online” (Intelligence online.com), američka baza "Bondstil" kod Uroševca postala centar za obavještajnu obuku američke vojske. Obuka je povjerena privatnoj bezbjednosnoj konsalting kompaniji „Sotera difens solušens“ (Sotera defence solutions).
I stvarno, kad se pogledaju oglasi te kompanije, lako se dolazi do onog objavljenog početkom juna, u kojem se traži mentor i trener za korišćenje DCGS-A sistema (Distributed Common Ground System -Army).
Pomenuta kompanija redovno radi za Pentagon, Ministarstvo pravde, CIA i ostale agencije iz obavještajne zajednice. Američke oružane snage često, da bi rasteretile vojsku, većinu određenih usluga, poput izgradnje, obuke, obezbjeđenja, čak i regrutacije, daju privatnim bezbjednosnim kompanijama.
Sistem DCGS-A, za čije korišćenje „Sotera difens solušens“ traži trenera koji bi u "Bondstilu" obučavao vojne starešine i vojnike, trebalo bi da olakša prijem obavještajnih informacija i ubrza sagledavanje situacije na bojištu, kao i donošenje odluka u vojnim akcijama.
Ovaj sistem integriše i centralizuje sve načine prikupljanja obavještajnih podataka za vojsku SAD, svi se oni -bilo da su dobijeni elektronskim izviđanjem, bespilotnom letjelicom, klasičnim špijuniranjem - slivaju se na jedno mjesto, a zatim se analiziraju i proslijeđuju korisnicima na terenu koji za najkraće vrijeme dobijaju obavještenja o neprijatelju i uslovima na bojištu.
Taj sistem američka vojska koristi već nekoliko godina, isproban je u Iraku i Avganistanu, a sad će za njegovu upotrebu da budu obučene i starješine američke vojske na Kosovu.
Od džihadista do Rusa
Inače, u ovoj bazi stacioniran je dio 525. vojno-obavještajne brigade, u čiji djelokrug rada spadaju zadaci na koje se odnosi upotreba sistema DCGS-A.
„Dok je ta brigada bila ofanzivno angažovana u Avganistanu, dva njena bataljona bila su tamo, a jedan na Kosovu, pa su se rotirali“, kaže Marko Milošević, istraživač Beogradskog centra za bezbjednosnu politiku.
„Obaveštajci iz ove baze mogu svoje resurse da koriste za praćenje i izviđanje situacije u regionu, kao što je, na primjer, izgradnja gasovoda zbog naše baze Jug, ali i zbog upotrebljivosti te jedinice u drugim poprištima gde su oni borbeno ili poluborbeno angažovani.“
Što se tiče angažovanja američkih vojnih obavještajaca u regionu, tu se ne završava lista bezbjednosno interesantnih mjesta, ljudi i događaja. Poznato je da na Kosovu postoji veliki broj ljudi koji regrutuju borce Islamske države (IS), ali i onih koji su se već prekalili u borbama u Iraku i Siriji i nastavili da šire svoj mračni uticaj u regionu. Balkan je i dalje trusno područje, što je nedavno pokazao obračun grupe terorista s makedonskim snagama bezbjednosti.
Prije četiri godine američki ambasador na Kosovu Kristofer Del najavljivao je čak i mogućnost zatvaranja kampa "Bondstil" koji je još tada, prema njegovim riječima, predstavljao veliku odgovornost, ali i veliki trošak za vladu SAD.
Međutim, na jesen te godine došlo je do otvaranja ruskog humanitarnog centra u Nišu, koji je brzo postao trn u oku zapadnim saveznicima. Mediji su čak prenosili da je Vlada Srbije bila pod pritiskom da se taj centar zatvori.
Američka Globalna agencija za strateške analize (STRATFOR) objavila je istraživanje po kojem bi centar u Nišu mogao biti prvi logistički centar s potencijalnom vojnom upotrebom izvan teritorije bivšeg Sovjetskog Saveza. Neki analitičari smatraju da on ima i objaveštajnu ulogu.
Upravo u smislu ruskog uticaja u regionu koji posljednjih mjeseci raste i sukoba Zapada i Rusije zbog krize u Ukrajini jaka jedinica za obaveštajni rad i elektronsko izviđanje može da bude pravi rudnik traženih informacija. Međutim, ne znači da će ljudi obučeni na Kosovu tu i ostati, a toliko je mjesta u svijetu gdje mogu dobro da iskoriste svoje vještine.
„Ako za tu vrstu vještina obučiš ljudstvo, a imamo žarište u Ukrajini, to znači da je u svim ovim graničnim zemljama koje su članice NATO neophodno to elektronsko izviđanje i snimanje terena da bi se znalo šta se dešava -da li rusko oružje stiže u Donbas, kretanje trupa...“, smatra Milošević.
Balkanski Gvantanamo
Baza je vrlo zgodna za organizovanje obuke, ali i za neke tajnovitije operacije, jer je dugo bila van svih protokola. U bazu dugo nisu mogli da uđu inspektori, a nije pomoglo čak ni insistiranje nekadašnjeg generalnog sekretara te organizacije Terija Dejvisa, koji je tražio od NATO da se članovima Komiteta za spriječavanje mučenja omogući pristup svim zatvorima na Kosovu.
Odgovor nije dobio, a pretpostavlja se zbog čega. Zato što je unutar baze godinama postojao tajni zatvor u kojem su zatvorenici imali sličan status kao i u Gvantanamu. Bivši komesar za ljudska prava Savjeta Evrope Alvaro Gil Robles izjavio je da je u Bondstilu vidio zatvor tipa Gvantanama, ali nije imao dokaza da je on bio povezan s aktivnostima CIA.
Robles navodi da je 2002. godine vidio bradate sužnje u pojedinačnim ćelijama kako čitaju Kuran, obučene u narandžaste zatvorske uniforme kao u Gvantanamu.
S obzirom na to da je inspektorima Komiteta za spriječavanje mučenja tada bio onemogućen zvanični pristup, može se pretpostaviti da su se i ovdje koristile kontroverzne tehnike ispitivanja o kojima je istragu vodio i Obavještajni odbor Senata SAD i objavio cenzurisani izvještaj na 500 strana.
(Newsweek.rs)
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, kao i na X nalogu.
