MADRID - Španija je danas poručila da će vlada na vanrednoj sjednici pokrenuti član 155 španskog ustava po prvi put u istoriji, a francuska agencija AFP objašnjava šta bi to značilo i koje mjere bi zvanični Madrid mogao da preduzme u ukidanju autonomije Katalonije.
Ova odluka Madrida uslijedila je nakon što katalonski lider Karles Pudždemon nije odgovorio konkretno na pitanje Madrida da li je ili nije proglasio nezavisnost te pokrajine i poručio španskoj vladi da "prestane sa represijom" i da "pokrene dijalog", poručivši da mogućnost proglašenja nezavisnosti i dalje postoji.
Španija koja je ustav usvojila 1978. godine, predstavlja jednu od najdecentralizovanijih država u svijetu, sa 17 regiona koji imaju različit stepen autonomije po pitanju zdravstvene zaštite i obrazovanja, a Katalonija je jedna od onih sa najvećim stepenom autonomije.
Prema članu 155, ukoliko regionalna vlada prekrši svoje ustavne obaveze ili "postupa na način koji ozbiljno ugrožava opšti interes Španije", zvanični Madrid može da "preduzme neophodne mjere da je silom natjera na saradnju ili da zaštiti pomenuti opšti interes".
Kako objašnjava analitičar firme "Taneo intelidžens" Antonio Baroso, centralna vlada će zasijedati u subotu na kriznom sastanku kako bi razmotrila proceduru, a nakon toga će morati da pošalje Senatu set konkretnih akcija koje planira da preduzme po članu 155.
Prije konačnog glasanja plenarne sjednice, o tim koracima će se debatovati u Senatu, navodi Baroso.
Član 155 omogućiće centralnoj vladi da "preuzme kontrolu nad političkim i administrativnim institucijama pobunjeničkog regiona", rekla je za AFP Tereza Frejšes sa Autonomnog univerziteta u Barseloni.
Mjere koje bi Madrid preduzeo, navodi francuska agencija, mogle bi da budu ukidanje regionalne vlade, katalonska policija bi bila pod direktnom komandom Ministarstva unutrašnjih poslova Španije, a moglo bi da dođe i do "ukidanja regionalne skupštine".
Madrid je, kako podsjeća agencija, takođe predložio i održavanje regionalnih izbora u Kataloniji kako bi se prevazišao politički zastoj, na šta katalonski lider nije dao odgovor.
Član 155 samo je jedna od nekoliko opcija koje španski premijer Marijano Rahoj ima u cilju zaustavljanja katalonskih separatista.
Vlada bi takođe mogla da uvede vanredno stanje i uvede zabranu kretanja i okupljanja u Kataloniji, rekao je pravni ekspert Hose Karlos Kano Montehano sa univerziteta Komplutense u Madridu.
Prema drugim zakonima iz 2015, Madrid bi mogao da proglasi krizu nacionalne bezbjednosti i zatraži ovlašćenja poput donošenja zakona dekretom.
Vlada bi takođe mogla i da pokrene niz kriminalnih slučajeva protiv katalonskih lidera, navodi agencija.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, kao i na X nalogu.