BANJALUKA - Prerađivačka industrija u BiH je u prva tri kvartala ove godine ostvarila povećanje proizvodnje od 4,5 odsto u odnosu na isti period 2013. godine, zahvaljujući prije svega relativno povoljnim rezultatima tokom trećeg kvartala, pokazuju podaci iz analize Direkcije za ekonomsko planiranje (DEP) BiH.
Posmatrajući prerađivačku industriju po granama, evidentno je da je većina dominantnih industrijskih grana, kao što su drvna, hemijska, tekstilna, mašinska industrija i proizvodnja gotovih metalnih proizvoda, tokom prvih devet mjeseci 2014. godine ostvarila rast proizvodnje u odnosu na isti period prethodne godine.
Sa druge strane, ako se u obzir uzme učešće u ukupnoj industrijskoj proizvodnji u BiH, u navedenom periodu pojedinačno najviše je podbacila industrija baznih metala, gdje je registrovano smanjenje proizvodnje od oko četiri odsto.
Kako je navedeno u ovoj analizi, smanjenje potražnje i pad svjetskog indeksa cijena metala od oko devet odsto u odnosu na prethodnu godinu negativno se odrazio na proizvodne procese u BiH.
"Otežane okolnosti poslovanja u proizvodnji aluminijuma, koje traju već duže vrijeme, nastavljene su i tokom 2014. godine, tako da su privredni subjekti koji djeluju u okviru ove industrije značajno smanjili svoju proizvodnju, dok je proizvodnja željeza i čelika povećana u odnosu na isti period prethodne godine", navedeno je u analizi DEP-a.
Prema njihovim riječima, bh. prerađivačka industrija, koja čini dvije trećine ukupne industrijske proizvodnje i prilično je izvozno orijentisana, u proteklom periodu u velikoj mjeri je zavisila od kretanja na tržištima glavnih trgovinskih partnera.
"Zahvaljujući povoljnom ambijentu, prerađivačka industrija u BiH tokom prvog kvartala 2014. godine zabilježila je dosta visoku stopu rasta od preko 10 odsto. Međutim, već tokom drugog kvartala, usljed vremenskih nepogoda i slabljenja izvozne tražnje, ovaj rast je prepolovljen", naveli su iz DEP-a, koristeći podatke Agencije za statistiku BiH.
Prema njihovim riječima, uprkos mnogim izazovima prerađivačka industrija dala je pozitivan doprinos ukupnoj industrijskoj proizvodnji u BiH.
Sa duge strane, za razliku od 2013. godine, sektor za proizvodnju električne energije imao je negativan uticaj na ukupan nivo industrijske proizvodnje.
Prema preliminarnim podacima Agencije za statistiku BiH za period januar - septembar 2014. godine, u BiH je došlo do stagnacije fizičkog obima industrijske proizvodnje sa stopom rasta od 0,4 odsto u odnosu na isti period prethodne godine.
"Poplave, koje su zahvatile BiH tokom 2014. godine, oslabljena izvozna tražnja, kao i nepovoljna hidrološka situacija tokom cijele godine nameću se kao glavni razlozi za stagnaciju industrijske proizvodnje u BiH", naveli su iz DEP-a.
Posmatrano po sektorima, najzačajniji negativan doprinos registrovan je u sektoru za proizvodnju električne energije, koji je usljed nepovoljne hidrološke situacije i relativno visoke osnovice iz prethodne godine zabilježio devetomjesečni pad proizvodnje od 11,6 odsto.
"Iako je očekivano da će bh. prerađivačka industrija biti najviše izložena posljedicama poplava, to se na sreću nije materijalizovalo u očekivanom obimu", istakli su iz Direkcije za ekonomsko planiranje BiH.
Komentarišući kretanja u prerađivačkoj industriji, Izudin Kešetović, profesor Ekonomskog fakulteta u Tuzli, smatra da se u ovom slučaju radi o intenzivnoj industriji koja donosi pozitivne indikatore u BiH po raznim osnovama, koju bi trebalo dodatno ojačavati.
Kao jedan od modela, on je predložio njihovo uvezivanje i zajednički nastup u izvozu i na domaćem tržištu, posebno jer mnoge od grana prerađivačke industrije u BiH imaju dugu tradiciju.
"Postoje načini za jačanje realnog sektora u BiH, i to je potrebno jer jedino na takav način rješavamo sve socijalne probleme u državi, a za to imamo brojne prednosti", kazao je Kešetović.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, kao i na X nalogu.