Prije pedesetak godina, doživljavane su kao stočna hrana ili hrana za sirotinju, a danas zauzima nezaobilazno mjesto na jelovnicima svih koji paze na kvalitetan unos namirnica i koji traže zamjene za ugljene hidrate lošijeg kvaliteta.
Osim toga, zbog svojih pozitivnih zdravstvenih učinaka, odabiru je i mnogi sa zdravstvenim poteškoćama. Njihovo ime je bundeva (buča, tikva).
Današnja bundeva razvila se iz divlje bundeve koja je rasla na području između Gvatemale i Meksika. Indijanci su se prema njoj odnosili s takvim poštovanjem, pa su je pokapali s mrtvima, kao hranu na njihovom posljednjem putovanju što dovoljno govori o njihovoj svijesti o vrijednostima ove super namirnice.
Meso bundeve bogato je antioksidansima, vlaknima, magnezijumom, kalijem i vitaminima B, C, E i K. Provitamin A te alfa i beta karoteni nalaze se u narančasto, crveno i žuto obojenim biljkama, brane organizam od oštećenja slobodnim radikalima, poboljšavaju zdravlje kože i smanjuju učinke starenja.
Beta-karoten blokira formiranje slobodnih radikala i tako direktno sprečava oštećenje stanične DNA strukture, djeluje kao jak antioksidans masti, što znači da koči razvitak superoksida i peroksida.
Naučnici s južnokorejskog univerziteta Chosun pronašli su proteine u kori bundeve koji se uspješno bore s mikroorganizmima i sprečavaju infekcije te suprimiraju razvoj gljivice Candida albicans, odgovorne za vaginalne infekcije žena, pelenski osip djece i brojne druge tegobe.
Osim zbog svog ukusnog mesa, bundeve se uzgajaju i zbog sjemenki. Tačnije, sjemenke su čak i nutritivno bogatije od samog mesa. Naime, sjemenke sadrže masti (45%), bjelančevine (oko 25%) i ugljikohidrate (oko 18%). Bogate su vitaminima i mineralima, posebno željezom, fosforom, kalijumom, kalcijumom.
Energetska vrijednost sjemenki je do dvadesetak puta veća od energetske vrijednosti mesnatog dijela bundeve (467 kcal na 100 g), a sjemenke sadrže i niz drugih korisnih sastojaka: celulozu, pektine, fitosterin, fitin, salicilnu kiselinu i dr.
Sjemenke bundeve su sredstvo protiv crijevnih parazita, a preporučuju se i kao učinkovito i neškodljivo sredstvo protiv dječjih glista.
Danas su u supermarketima i na tržnicama bundeve različitih tipova sveprisutne i vrlo pristupačne cijenom.
Najčešće su nam dostupne ove sorte:
-hokkaido bundeva
-kabocha bundeva
-butternut bundeva
-Hokkaido bundeva
Za razliku od drugih vrsta bundeva, hokkaido bundeva ima vrlo široku primjenu u kuhinji: od pirea, supa, kolača, nadjeva, sokova, gulaša... ova sorta bundeve zadovoljiće potrebe i želje i najzahtjevnijih sladokusaca.
Zbog svog slatkastog okusa, a izrazite nutritivne vrijednosti, ova bundeva sve je češće nezaobilazna namirnica na meniju svih koji paze na prehranu i kvalitet unesenih namirnica.
Hokkaido bundeva je bogata vitaminima i mineralima: Vitaminima A, B, C, beta-karotenom, kalcijumom, magnezijumom, fosforom i kalijem, te je se s pravom može nazvati nutritivnom bombom.
Upravo stoga ova je buča i zdravstveni biser: pomaže u bolestima gušterače, problemima sa želucem i probavom, ali i poteškoćama s bubrezima te srčanim bolestima. Hokkaido bundeva je diuretik, a i pogodna je za dijabetičare. Zbog svog niskog kalorijskog profila, bogatstva vlakana i detoksifikacijskog efekta, za hokkaido buču se odlučuju i oni koji su na dijeti i žele se riješiti viška kilograma.
Nutritivna vrijednost na 100 g hokkaido bundeve:
Kalorije: 37 kcal
Ugljeni hidrati: 8.8 g
Masnoće: 0.23 g
Proteini 8.8 g
Vlakna: 1.6 g
Kabocha bundeva
Baš kao i hokkaido buča, i kabocha je bogata beta karotenom, željezom, vitaminom C i kalijem, a u tragovima ima i kalcijum, folnu kiselinu, te vitamine B grupe.
Okusom ova bundeva podsjeća na slatki krumpir (batat). Kabocha sadrži velike količine pektina koji veže otrove iz probavnih organa i tako čisti organizam te olakšava izbacivanje mokraće, što pospješuje rad bubrega, srca i krvnih žila. Upravo je odlična hrana i lijek za bolesnike s bubrežnim i žučnim kamencima, hroničnim hepatitisom, cirozom jetre, smetnje u radu srca, smetnje u radu gušterače.
Meso kaboche je debelo, sočno, slatko, fine konzistencije i tamno narančaste boje. Na 100 g ploda, kabocha sadrži 15 mg beta-karotena, što iznosi 24.000 internacionalnih jedinica A vitamina (u mrkvi 9.000), što ovo povrće stavlja na visoko pozicionirano mjesto svih biljnih proizvoda.
Nutritivna vrijednost na 100 g kabocha bundeve:
Kalorije: 49 kcal
Ugljikohidrati: 10.9 g
Masnoće: 0.1 g
Proteini 1.6 g
Vlakna: 2.8 g
Butternut bundeva
Butternut bundeva je, za razliku od hokkaido i kaboche, nešto vodenija i blažeg okusa. Upravo zato, manje je slatka pa se rjeđe koristi kao poslastica i dio deserata. Nutritivno je butternut bundeva veoma bogata vitaminom A, B-6 i C te magnezijumom, kalcijumom i željezom.
Nutritivna vrijednost na 100 g butternut bundeve:
Kalorije: 45 kcal
Ugljeni hidrati: 12 g
Masnoće: 0.1 g
Proteini 1 g
Vlakna: 8 g
Supa od hokkaido bundeve
Sastojci:
1 kašika maslinovog ulja
1/2 kašike bučinog ulja
2 čajne kašike karija
1/2 češnja češnjaka
400 g na kockice narezane hokkaido bundeve
6 dl tople vode
so i biber po želji
2 kašike posnog sira
Postupak:
Zagrijte maslinovo i bundevino ulje u posudi. Dodajte češnjak i kari te miješajte dok češnjak ne dobije staklastu boju. Dodajte hokkaido bundevu i miješajte par minuta. Dodajte vode tako da prekrije bundevu i kuvajte 15-ak minuta (dok se bundeva ne raskuva). Dodajte soli i bibera po želji. Štapnim mikserom izmiksajte smjesu dok ne postane jednolična. Na kraju u supu dodajte 2 kašike posnog sira, za dodatnu svježinu okusa.
Zanimljivost
Znate li koja je najveća bundeva na svijetu?
Najveća bundeva na svijetu je predstavljena na sajmu u Viskonsinu, 2010. godine. Imala je obim 4,7 metara, a težinu od 821 kilogram.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, kao i na X nalogu.
