Ugriz ili ubod insekata može biti veoma neugodan, izaziva bol, svrbež, crvenilo i otok. Na sreću, većina insekata koji žive u našem podneblju nemaju otrov koji bi neposredno po ubodu ugrozio život ujedene osobe.
Međutim, ugriz i ubod mogu uzrokovati po život opasne simptome kod alergičnih osoba.
Alergijske reakcije nisu previše česte i javljaju se kod jedan do tri odsto populacije.
Insekti su kao vrsta najbrojnija kopnena grupa člankonožaca. Postoji više od milion poznatih vrsta insekata.
Insekti su ujedno i najbrojnija grupa životinja uopšte.
Najčešći su ubodi pčele, ose, stršljena i komaraca. Reakcija ljudi na ubod je različita. Najčešće simptomi traju dva-tri dana i nisu intenzivni, te se javljaju u vidu lokalne reakcije.
Na mjestu uboda jave se crvenilo, otok i svrbež.
Ako lokalna reakcija traje više dana i praćena je upalom limfnih sudova i čvorova, te povišenom temperaturom, treba razmišljati o sekundarnoj infekciji.
Znatno rjeđe se javljaju sistemske reakcije. Međutim, veliki problem je ako više insekata odjednom ujede.
Pčela napada samo ako je ugrožena, a pri tom gubi žaoku i umire.
Stršljen ima veću žaoku nego osa i zato je ujed bolniji.
OPASAN UJED U USTA: Simptomi zavise i od mjesta ujeda. Posebno je opasno u unutrašnjosti usta. Otrov ima snažno lokalno iritativno djelovanje, ali i potencijalno opšte toksično dejstvo.
Ponekad se ujedom unesu i uzročnici zaraznih bolesti. Kap otrova je teška oko 0,3 mg. Sadrži mekitin, adolapin, apamin i kardiopen.
Alergeni u otrovu opnokrilaca su različiti proteini, peptidi, vazoaktivni amini poput histamina, acetil holina i dopamina.
Takođe, pčelinji ujed se koristi i kao lijek.
Izolovano je desetak bjelančevina i peptida iz pčelinjeg otrova, korisnih kod reumatskih bolesti.
Što se tiče pravilnog reagovanja, mjesto uboda ne treba dirati i češati. Treba ga hladiti pod mlazem vode ili staviti komad leda, pokušati izvući žaoku što prije tupom stranom nokta, a ne pincetom, da se ne bi sav preostali otrov istisnuo u kožu.
Nakon kraćeg hlađenja mjesto ujeda treba namazati kortikosteroidima ili antialergijskom kremom.
Kod uboda u usta hitno krenuti kod doktora, a po potrebi sisati kocku leda!
ALERGIJSKI SIMPTOMI: Ako je bilo alergijskih simptoma obavezno kasnije uraditi alergološku obradu.
Preporučljivo je uzeti tabletu antihistaminika preventivno, koje treba nostiti sa sobom.
Osobama kod kojih su se ranije javile sitemske, teške reakcije, treba savjetovati da uz sebe imaju i nauče koristiti autoinjektore (adrenalinke injekcije), koje su najbolja prva pomoć i spasavaju život.
Terapija izbora za bolesnike koji su doživjeli tešku sistemsku reakciju, a imaju pozitivne kožne probe i visoke vrijednosti IgE je imunoterapija (hiposenzibilizacija ).
MJERE OPREZA
- nošenje rukavica pri radovima u vrtu
- šarene majice privlače insekte
- izbjegavati napitke u konzervama
- nositi duge pantalone, čarape i cipele tokom boravka u prirodi
- ne hodati bos po travi
- izbjegavati korištenje intenzivnijih parfema
- kante za smeće držati zatvorene
- ne jesti slatko i sočno voće tokom boravka vani
- na prozore postaviti zaštitne mreže protiv insekata
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, kao i na X nalogu.