Zika virus i globalna epidemija koju je izazvao širi nedoumice, paniku i strah. Da se možda radi o biološkom oružju, potvrđuju i iz Rusije i iz SAD.
Bivši glavni ljekar Rusije i pomoćnik ruskog premijera Genadij Oniščenko kaže da postoji mogućnost da se u slučaju zika virusa radi o biološkom oružju. On je pozvao da se ne izvode preuranjeni zaključci, već da se snage usmere na sprječavanje širenja bolesti.
Mišljenje doktora Oniščenka djeli i američki pravnik Frensis Bojl, koji je svojevremeno bio angažovan na projektima razvoja biološkog oružja u borbi protiv terorizma. On vjeruje da je neko želio da zika virus postane rezistentniji i lakše prenosiv na čovjeka, što je, prema njegovim rječima, dovelo do sadašnje globalne epidemije.
Ovo je top-lista najpoznatijih mogućih vrsta biološkog oružja.
10. Boginje
Biološko oružje modernih vremena je virus velikih boginja, sa kojima su stariji Jugosloveni mogli da se upoznaju tokom epidemije 1972, a mlađi kroz film „Variola vera“. Američki Centar za kontrolu bolesti i prevenciju klasifikovao je velike boginje kao biološko oružje A kategorije, s obzirom na visoku smrtnost (30 odsto) i činjenicu da se prenosi vazduhom.
9. Antraks
U jesen 2001. Amerikom su počela da kruže pisma koja su sadržala nepoznati bijeli prah i koja su stizala na adrese kancelarija senatora i medija. Kada je utvrđeno da prah sadrži spore bakterije antraksa, usljedila je panika — dvadeset dvoje ljudi je oboljelo, a pet je umrlo od posljedica napada. Nakon sedam godina istrage, FBI je utvrdio da je pisma slao mikrobiolog Brus Ajvins, koji je počinio samoubistvo prije nego što je istraga zaključena.
Zahvaljujući visokom procentu smrtnosti i stabilnosti u okruženju, antraks je takođe uvršten u A kategoriju biološkog oružja. Najviše slučajeva antraksa nastalo je prenošenjem spora na kožu, ali on postaje najsmrtonosniji kada se udahne. Tada je smrtnost od 75 do 100 odsto, i to je bio slučaj sa svih pet mrtvih 2001. godina.
8. Ebola
Ebola virus, jedna od najsmrtonosnijih opasnosti današnjice, oblik je od nekoliko desetina virusa hemoragične groznice. U žižu javnosti ušao je kasnih sedamdesetih godina kada je ubio na stotine ljudi u Sudanu i Zairu. Od tada je kosio ljude u nekoliko velikih epidemija, od kojih je posljednja zabilježena krajem prošle godine. Ebola virus pokazao se nestabilnim čak i u laboratorijskim uslovima — najmanje sedam epidemija izbilo je u bolnicama i laboratorijama u Africi, SAD i Evropi. Kao postojbinu ebole, naučnici su označili sliv rijeke Kongo, ali njegovo porijeklo i prirodno stanište i dalje su misterija.
7. Kuga
Kuga ili „crna smrt“ je u 14. vijeku uništila skoro polovinu evropske populacije. Kuga se pojavljuje u dva oblika — kao bubonska i kao plućna. Bubonsku kugu šire buve, ali može da se prenosi i putem tjelesnih tečnosti. Plućna kuga je rjeđa i širi se kašljanjem, kijanjem i kontaktom licem u lice. Zaraženi kugom od najranijih dana istorije služili su kao biološko oružje, a takođe i u modernim vremenima. Epidemija kuge pojavila se u Kini 1940, pošto su Japanci iz aviona bacali zaražene buve. Eksperti danas pominju širenje kuge putem aerosoli (plućna kuga), ali opasnost od staromodne upotrebe ove bolesti kao biološkog oružja još uvijek postoji.
6. Tularemija
Iako je smrtnost od tularemije izuzetno mala (oko 5 odsto), ovaj mikroorganizam spada u najinfektivnije bakterije na planeti. Godine 1941, Sovjetski Savez je prijavio 10.000 slučajeva bolesti izazvanih ovom bakterijom, a tokom opsade Staljingrada prijavio je 100.000 slučajeva. Bivši sovjetski ekspert za biološko oružje i čovek koji je radio na pronalasku vakcine protiv tularemije, Kanatžan Alibekov, tvrdi da se radilo o upotrebi biološkog oružja.
5. Botulinski toksin
Ako udahnete duboko i unesete u sebe botulinski toksin, nećete znati šta vam se desilo jer bakterija je bezbojna i bezukusna — 12 do 36 sati kasnije pojaviće se prvi simptomi: zamagljen vid, povraćanje i otežano gutanje. U tom stadijumu jedina nada za preživljavanje je antitoksin. Ukoliko se ne liječi, botulinski toksin izaziva paralizu koja blokira prvo mišiće, a zatim i respiratorni sistem. Bez podrške aparata za vještačko disanje, toksin izaziva smrt nakon 24 do 72 sata od unošenja u organizam.
4. Pirinčana eksplozija
Presjecanje linija snabdjevanja u vojnoj nauci bilo je jedno od ključnih pitanja za pobjedu u ratu. Veliki broj država, uključujući SAD i SSSR, radio je na razvoju mikroorganizama za masovno uništavanje hrane. Države u kojima je jedna kultura igrala ključnu ulogu u ishrani bile su posebno ranjive. Jedno od takvih bioloških oružja je i pirinčana eksplozija, koju izaziva gljiva Magnaporthe grisea. Spore ove gljive brzo se razmnožavaju i uzrokuju znatno manje usjeve. Ova vrsta biološkog rata nije usmerena direktno na ljude, poput prethodnih primjera, ali može dovesti do gladi i znatnih finansijskih gubitaka. Do likvidacije programa za borbu protiv usjeva u Aziji, vlada SAD uskladištila je više od tone spora ove gljive.
3. Goveđa kuga
Tokom vjekova, goveđa kuga se iz Srednje Azije proširila u sve djelove svijeta. U Africi su epidemije bile toliko teške da su lavovi postajali ljudožderi, a stočari vršili masovna samoubistva pošto su bili finansijski upropašteni. Zahvaljujući opsežnim mjerama stvaranja karantina i vakcinaciji, goveđa kuga je stavljena pod kontrolu u većem dijelu svijeta. Kanada i SAD istraživale su mogućnosti korišćenja virusa koji izaziva goveđu kugu u svrhe biološkog rata.
2. Nipah virus
Nipah virus izaziva jednu od novih bolesti. U žižu javnosti ušao je 1999, kada je epidemija pogodila istoimeni malezijski region usmrtivši 105 od 265 zaraženih ljudi. Iako još nije utvrđeno da ga je neka država razvijala kao biološko oružje, visoka stopa smrtnosti od nipah virusa čini potencijalno oružje za masovno uništenje.
1. Himera
Boginje, kuga, antraks, iako spadaju u najsmrtonosnije agense na planeti, samo su produkti evolucije. Međutim, šta se dešava kada naučnici počnu da razvijaju ovakve agense u laboratorijskim uslovima? Kakav užas može da se dogodi kada se spoji ljudska želja za uništavanjem i genetski inženjering?
U grčko-rimskoj mitologiji Himera je legendarna zvijer, sprijeda lav, pozadi zmaj, u sredini koza. Srednjevjekovni umetnici često koriste taj pojam kako bi objasnili složenu prirodu zla. U modernoj genetici, Himera je organizam koji sadrži gene više vrsta. Jedna takva Himera, u kojoj su kombinovani geni virusa prehlade i virusa dječje paralize, pomaže u liječenju raka mozga.
Međutim, istorija nas uči da je zloupotreba nauke u svrhe ratovanja neizbježna. Genetičari su već otkrili kako da povećaju ubilačke potencijale antraksa i velikih boginja usavršavanjem njihove genetičke strukture. Kombinovanjem gena, naučnici su teorijski mogli da stvore virus koji bi aktivirao dvije bolesti odjednom. Tako je u SSSR-u kasnih osamdesetih eksperimentisano sa izvodljivošću kombinovanja virusa ebole i malih boginja u jednom supervirusu.
Drugi scenariji podrazumevaju sojeve virusa koji traže određene okidače. Stelt virus bi mirovao u dužem vremenskom periodu, dok ga ne izazove prethodno utvrđeni stimulans. Druga himerična biološka oružja tražila bi dva okidača. Na primer, botulinski toksin koji bi u kombinaciji sa protivotrovom postao samo još smrtonosniji.
Ova horor top-lista samo ukazuje koliko je tanka linija između napretka i uništenja čovečanstva i šta može da se dogodi ako bi prava stvar pala u pogrešne ruke. Izvitoperivanje naučnih, religijskih i političkih ideja može dovesti do prave katastrofe od koje neće pobjeći čak ni oni koji su je izazvali.
(NN/Sputnik)
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, kao i na X nalogu.