MOSKVA - Uprkos zapadnim sankcijama, Rusija i dalje uspijeva pronalaziti kupce za svoju vojnu tehniku. U posljednjem takvom primjeru, nakon 15 godina traženja kupca, Rusi su uspjeli prodati dio zalihe višenamjenskih lovaca od kojih je Indija odustala nakon pokretanja vlastite proizvodnje licencirane te letjelice. Odbačeni avioni našli su kupca u Angoli, a prema najnovijim izvještajima, dio flote ovih dana kupila je još jedna afrička država. Evo i detalja.
U nedavnom preokretu događaja, o kojem je pisalo nekoliko specijaliovaniih portala, Etiopija je pridodala dva ruska supermanevarska višenamjenska lovca tipa Su-30K svojim vazdušnim snagama (ETAF). Vijest o nabavci službeno je potvrdilo etiopsko ministarstvo odbrane, a fotografiju jednog od novonabavljenih borbenih aviona, ukrašenih živopisnom maskirnom šemom, podijelio je ruski bloger.
Lovci Su-30K proizvedeni su tokom 1997. i 1998. kako bi zadovoljili potrebe indijskih vazdušnih snaga. Međutim Indija je 2007. godine vratila Rusiji čitavu seriju od 18 borbenih aviona nakon što je pokrenula proizvodnju svoje licencirane serije Su-30MKI. Lukavo vodeći pregovore, Rusi su deset godina kasnije prodali 12 vraćenih lovaca Angoli, a ona je prva dva aviona dobila u septembru 2017., njih još četiri 2018. te ostale u aprilu 2019. Potom je svih 12 primjeraka nadograđeno na standard SM.
Ova intrigantna priča otvorila je pitanje o sudbini preostala četiri lovca Su-30K, posebno nakon što je Etiopija izvijestila o kupovini tek dva primjerka. Analitičari vjeruju da bi nakon etiopskog priznanja o kupovini dva lovca uskoro mogla uslijediti i nabavka spomenuta četiri aviona.
Za Rusiju ovo predstavlja jednu od rijetkih međunarodnih prodaja borbenih aviona unazad nekoliko godina. Nakon njene specijalne vojne operacije na Ukrajinu 2022. mnoge zemlje odlučile su suzdržati se od takvih akvizicija da bi izbjegle potencijalne američke i evropske privredne sankcije. Bugarski bloger Bojko Nikolov upozorava i na mogućnost da se u novonabavljenim etiopskim lovcima još uvijek nalazi dijelova koju proizvodi francuski Sagem, čime bi Moskva prekršila sankcije i sporazum s tim odbrambenim i elektronskim divom koji se sada naziva Safran.
#Ethiopia - In a rare public announcement, Ethiopian army reveals it acquired 5fth generation Su-30 fighter jet and strategic combat drone. The handing over of the first round fighter jet and strategic combat drone was held today in the presence of the Chief of Staff of the… pic.twitter.com/wwjqun8YHf
— Addis Standard (@addisstandard) January 16, 2024
Višenamjenski lovci s mogućnošću supermanevrisanja Su-30K trebali su biti model za premošćivanje u indijskim vazdušnim snagama sve dok sama ne proizvede napredniju seriju MKI. Stoga se s pravom postavlja pitanje jesu li ti avioni i dalje opremljeni Sagemovom opremom ili ju je Rusija prethodnih godina zamijenila svojom elektroničkom opremom.
Valja istaći da je Sagemov paket opreme značajno poboljšao borbene sposobnosti Su-30K jer sadrži izuzetan set alata, poput naprednog navigacionog i radarskog sistema, potom sistema upravljanja paljbom te sistem kontrole leta, a sve to doprinosi mogućnostima supermanevrisanja i borbene spreme aviona. Prema navodima stručnjaka, ugrađeni Sagemov radar može otkriti, pratiti i upravljati s više ciljeva istovremeno, a njegove dvostruke funkcije u načinima rada vazduh-vazduh i vazduh-zemlja pružaju pilotima sveobuhvatno razumijevanje bojnog polja.
Sistem upravljanja paljbom, dizajniran u sinergiji s radarskim sistemom i naoružanjem aviona, omogućava pilotima precizno gađanje neprijateljskih ciljeva. Uz to, paket opreme uključuje važan sistem podatkovne veze, a on omogućuje Su-30K besprijekornu razmjenu informacija s drugim letjelicama i zemaljskim stanicama.
Serija K proizvedena je isključivo za izvozne svrhe. Njen dizajn odražava smanjenu konstrukciju u poređenju s osnovnim modelom Su-30, predstavljajući jednostavniji pristup za opremu i radarske sisteme. Originalni Su-30, koji je kasnije dobio oznaku M, skrojen je posebno za rusko ratno vazduhoplovstvo i posjeduje naprednu opremu te radarske sisteme koji nisu integrisani u seriju K, uključujući radar N011M Bars. Prema ocjenama stručnjaka, ovaj sistem nudi superiornije mogućnosti vazduh-vazduh i vazduh-zemlja u poređenju s radarom N001 u modelu Su-30K.
Analizirajući naoružanje, Su-30K ima ograničene mogućnosti jer je prvenstveno dizajniran za borbu vazduh-vazduh, a nudi samo nekoliko borbenih sistema za napade na kopnene ciljeve. Originalna serija M znatno je svestranija i sposobna je razmjestiti široku lepezu oružja za borbu u vazduhu i napade na zemaljske mete. Performanse su takođe područje u kojem serija M nadmašuje svog izvoznog pandana. Ona, naime, postiže veću maksimalnu brzinu, pokriva veću udaljenost leta i pokazuje poboljšanu sposobnost manevrisanja. Te su prednosti rezultat snažnijeg motora i aerodinamičnijeg dizajna.
Kod serije M važna je i prisutnost dodataka kao što su motori za vektorisanje potiska i kanardi, odnosno vodoravni stabilizatori koji su, umjesto na repu, smješteni na nosu aviona. Oni služe kao upravljačke površine kojima se kontroliše propinjanje aviona, ali i kao noseće površine što stvaraju uzgon s krilom koje se nalazi iza njih. Te dvije komponente izostavljene su kod serije K, čime taj model gubi na mogućnosti izvođenja naprednih akrobatskih manevara.
Inače, Etiopija tradicionalno koristi borbene avione koji potiču iz nekadašnjeg Sovjetskog Saveza i aktuelne Rusije. Njeno ratno vazduhoplovstvo sadrži devet lovaca bombardera tipa MiG-23 i 20 višenamjenskih lovaca Su-27, od kojih se njih šest koristi za obuku, prenosi "Tportal".
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, kao i na X nalogu.