BANJALUKA - Pojava svakog književnog časopisa, ne samo za ljubitelje pisane riječi, nego i za široku javnost, dragocjena je i značajna, posebno danas, u vremenu kada se o knjizi ne govori s posebnim pijetetom.
Međutim, pojava "Srpskog pregleda", časopisa za filologiju, filozofiju, nauku i umjetnost, čiji se treći broj očekuje u aprilu, usudili bismo se reći, ima ili bar teži da ima istorijski značaj za srpski književni jezik.
Tako nešto nagovještavaju sama imena koja čine redakciju časopisa, iza kojih stoji obiman naučni i umjetnički rad: Zoran Arsović, Zoran Kostić, Goran Gojković, Ranko Popović i Duško Pevulja, glavni i odgovorni urednik časopisa.
"Srpski pregled", koji je pokrenuo Centar za srpske studije krajem 2016. godine u Banjaluci, dobio je naziv po istoimenom časopisu iz 1895, koji je uređivao čuveni Ljubomir Nedić.
"Časopis za književnost, nauku i društveni život pod nazivom 'Srpski pregled', čiji je glavni urednik bio znameniti srpski književni kritičar Ljubomir Nedić, izlazio je, jedno kratko vrijeme, daleke 1895. godine. Od 15. januara do 15. aprila 1895. godine objavljeno je ukupno devet brojeva Nedićevog periodika. Uprkos kratkom vijeku 'Srpski pregled' je u istoriji srpske književne periodike ocijenjen kao dragocjeno glasilo, kao svojevrsna najava i prethodnica znamenitog 'Srpskog književnog glasnika' (1901)", kazao je Pevulja, obrazlažući da su se za ovaj naziv časopisa opredijelili iz dva razloga: zbog isticanja nacionalnog karaktera i obuhvatnosti koju podrazumijeva riječ pregled.
Drugi broj banjalučkog "Srpskog pregleda", objavljen u novembru prošle godine, kako je naglašeno na samoj naslovnoj stranici, posvećen je 170. godišnjici objavljivanja "Gorskog vijenca", dok će u narednom broju, govori Pevulja, biti obilježeno 250 godina od objavljivanja "Slaveno-serbskog magazina", prvog časopisa kod Srba.
"Plan je da do kraja godine 'Slaveno-serbski magazin' donesemo u originalu i prvi put u prevodu na savremeni srpski jezik", rekao je Pevulja.
Ono što je bitno istaći za "Srpski pregled" jeste da ima sopstvenu biblioteku, pa je tako uz drugi broj objavljena i knjiga iz edicije filozofija "Trag đavoljih kopita" Zorana Arsića.
"Jedna edicija je ta filozofija, gdje objavljujemo knjige filozofskog karaktera, a druga je filologija, koja je šire zamišljena i u okviru koje su knjige iz jezika, književnosti, kulture, bogoslovlja", naveo je Pevulja. Osvrnuo se i na naredni, aprilski broj, na kojem redakcija "Srpskog pregleda" uveliko radi.
"Za naredni broj spremamo osvrte na udžbenike u Republici Srpskoj, Srbiji i Crnoj Gori. Ukratko, status srpskog jezika u udžbenicima. Takođe, u narednom broju obilježićemo šezdeset godina od smrti Slobodana Jovanovića, jednog od najznačajnijih srpskih intelektualaca 20. vijeka. Spremamo knjigu o Ljubomiru Nediću, koja će izaći u posebnoj ediciji u okviru Centra za srpske studije", najavljuje Pevulja, dodajući da pečat prepoznatljivosti glasilima ovog tipa donose raznovrsnost i zanimljivost objavljenih priloga.
Trenutak u kome je pokrenut časopis, ističe Pevulja, višerazložno je zanimljiv. "Kulturni sadržaji, uključujući i one koji pripadaju sferi izdavaštva, društveno su skrajnuti i ostavljeni skoro bez ikakve državne finansijske pomoći. Zatim, postoji neka vrsta prećutne saglasnosti o tome da je štampana forma časopisa prevaziđena, da su savremeniji i brži modeli (i književne i kulturne) komunikacije u odnosu na njih ostvarili nedostižni primat", govori Pevulja, zaključujući da su pomenuti brzi modeli ubrzani, uglavnom misaono površni i automatizovani oblici opštenja, te tako ne ostavljaju dublji duhovni trag i nemaju prepoznatljiv rukopis, te ih karakteriše odsustvo kritičke svijesti i naučne odgovornosti.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, kao i na X nalogu.