STOKHOLM - Nobelovu nagradu za hemiju ove godine dobili su američki naučnici Erik Becig i Vilijam Merner, te njemački stručnjak Štefan Hel za razvoj optičke mikroskopije, saopštila je Švedska kraljevska akademija nauka.
Oni su nagrađeni za razvoj super-rezolucione fluorescentne mikroskopije, kojom je optička mikroskopija dobila nanodimenziju, navodi se u saopštenju.
U tekstu se navodi da naučnici uz pomoć nanoskopije vizualizuju obrasce pojedinačnih molekula u živim ćelijama i prate kako molekuli stvaraju sinapse između nervnih ćelija u mozgu.
Ovo omogućava praćenje proteina koji se dovode u vezu sa Parkinsonovom, Alchajmerovom i Hantingtonovom bolesti.
Akademija navodi da je Hel nagrađen zato što je 2000. godine razvio metodu mikroskopije stimulisanog emisionog pražnjenja /STED/, u kojoj jedan laserski zrak stimuliše isijavanje fluorescentnih molekula, a drugi zrak to poništava, osim kod molekula nanometarske veličine.
Becig i Merner su, radeći odvojeno, postavili osnove druge metode - mikroskopije pojedinačnog molekula.
Ova metoda oslanja se na mogućnost uključivanja i isključivanja fluorescencije pojedinačnih molekula. Naučnici izrađuju sliku istog područja više puta, pri čemu dopuštaju da svaki put sija samo po nekoliko molekula.
Kada se ove višestruke slike ukrste, dobije se prikaz sa rezolucijom koja je na nano nivou. Becig je prvi put primijenio ovu metodu 2006. godine.
Danas se nanoskopija koristi širom svijeta i svakodnevno doprinosi novim saznanjima, navodi Akademija.
Becik radi na Medicinskom institutu Hauard Hjuz u američkoj državi Vašington, Hel je direktor Instituta za biofizičku hemiju Maks Plant i šef odjeljenja u Centru za istraživanje raka u Hajdelbergu, a Merner je profesor primijenjene fizike na Univerzitetu Stenford, u Kaliforniji.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, kao i na X nalogu.