Mnogi od najpoznatijih svjetskih genija kroz istoriju bili su mentalno bolesni, a među njima su renomirani umjetnici Vinsent van Gog i Frida Kalo kao i književni velikani Virdžinija Vulf i Edgar Alan Po.
Nedavna istraživanja ukazuju da veza između genija i ludaka ipak nije samo mit, već da su ova dva ekstrema ljudskog uma zaista povezani.
Kej Redfild Džejmson, klinički psiholog i profesor na Univerzitetu Džon Hopkins, rekao je da rezultati više naučnih studija podržavaju ideju o tankoj liniji između genijalnosti i ludila. Kreativnost se najčešće povezuje sa poremećajima raspoloženja, a posebno sa bipolarnim poremećajima.
Bipolarni poremećaj podrazumijeva dramatične promjene raspoloženja između ekstremne sreće („manije“) i teške depresije. Kako bi ovakav brutalan ciklus izazvao kreativnost? Istraživanje Džejmsa Felona, sa Univerziteta Irvin u Kaliforniji, daje nam odgovor.
„Ljudi sa bipolarnim poremećajem imaju tendenciju da budu kreativni kada izlaze iz duboke depresije„, rekao je Felon. Kada bipolarni pacijent poboljšava raspoloženje, aktivnost jenjava u donjem dijelu, a pojačava se u gornjem dijelu moždanog režnja. Isti pomak se dešava i kada ljudi imaju napade kreativnosti.
Pitanje je kako ove aktivnosti prevesti u svjesne misli? Profesor Elin Saks objašnjava da su ljudi sa psihozom u stanju da spajaju kontradiktorne ideje istovremeno, svjesniji su slobodnih asocijacija koje mozak većine ljudi ne bi uzeo u obzir. Invazija gluposti u svjesne misli može biti razorna ali i kreativna, prenio je ‘Livescience’.
U sprovedenoj studiji, gde je cilj bio navesti što više asocijacija u vezi sa riječi stimulus, bipolarni pacijenti navodili su tri puta više riječi u datom vremenskom periodu od ostalih učesnika.
Naravno, niko ne puca od stvaralačke energije tokom teške borbe depresije ili šizofrenije. Iznad svega, ove faze su opasne po život, a iako društvo može imati koristi od mučilačkih faza genijalaca, ti trenuci sjaja nisu vrijedni njihove patnje.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, kao i na X nalogu.