TREBINJE - Arheolozi su na južnom dijelu grada, u naselju Varina gruda, otkrili temelje hrama Venere Barbote iz 1. vijeka, potvrdio je arheolog Aleksandar Ratković.
On je istakao da je to drugi stari hram nađen na području oko Trebinja, pojašnjavajući da su nedavno u naselju Zasad kod Trebinja pronađeni temelji hrama i antičke grobnice iz prvih vijekova naše ere.
Arheološka istraživanja, kojima je, ispred Zavoda za zaštitu kulturno-istorijskog i prirodnog nasljeđa RS, na lokalitetu Varina gruda rukovodio Ratković, potvrdila su da taj hram datira iz 1. vijeka jer je pronađeno mnoštvo bojene keramike iz tog perioda.
Pretpostavlja se da je, širenjem hrišćanstva, hram u 4. vijeku bio pretvoren u crkvu posvećenu svetoj Varvari, čiji se temelji nalaze na arheološkom nalazištu u Varinoj grudi.
"Cijeli lokalitet dominira prostranim Petrovim poljem, na mjestu iznad takozvane raskrsnice rimskih puteva, gdje su se ukrštali putevi Epidauruma (Cavtata), Raguse (Dubrovnika) i Asama (Trebinja), odnosno, lociran je na najstarijem putu iz pravca današnjeg Cavtata", precizirao je Ratković.
On kaže da je novootkriveni hram, ipak, usamljen u rimskoj provincijskoj arhitekturi BiH, te da mu je, s neznatnim razlikama, najbliža analogija ranohrišćanska crkva u Docima kod Vitine, nedaleko od Ljubuškog.
Ratković je utvrdio da se u četvorougaonoj osnovi naosa prepoznaje četvrtasta apsida sa dva ugla i časnom trpezom kvadratne osnove.
"Pronađeni su i ostaci originalnog poda, stub žrtvenika i stepenište za ulaz u hram s juga. I sa sjeverne strane postoji ulaz istih dimenzija, ali je zazidan", kaže Ratković.
Istraživanje je, zajedno s mnoštvom prikupljenih fragmenata grnčarije i pokretnim materijalom, poput ribarskih utega, rimskih svjetiljki, raznih posuda iz 2, 3. i 4. vijeka, te staklenih posuda za suze, lakrimarija iz 3. vijeka, pokazalo da se, u kasnom srednjem vijeku, uz crkvu formirala i manja nekropola, a hram je dodatno ojačan još jednim zidom i kontraforom.
"Dokaz da crkva nastavlja život u srednjem vijeku su zidovi iz tog perioda, koji svojim obujmom potpuno zatvaraju antičku osnovu hrama Venere i crkve svete Varvare iz 4. vijeka", objasnio je Ratković.
Prema njegovim riječima, iskopavanja su pokazala da srednjovjekovna crkva nije završavala polukružnom apisdom, kako se to ranije tvrdilo.
"Nakon istraživanja crkva je savremeno konzervirana na način da je obojenim malterom u zidnim spojnicama istaknuta razlika između rimskog i srednjovjekovnog građenja", rekao je Ratković.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, kao i na X nalogu.