LONDON - Međunarodno istraživanje nekoliko medija razotkrilo je sumnjivo finansijsko poslovanje zapanjujućih razmjera.
Svijet se tako našao pred jednim od najvećih skandala u istoriji. Najviši šefovi država, kraljevi, politički zvaničnici, poslovni ljudi, sportske zvijezde i druge poznate ličnosti nalaze se na spisku ljudi koji su godinama sakrivali novac pomoću fiktivnih firmi, izveštavaju "Zidojče cajtung" i više od 100 drugih medija, pozivajući se na obilje procurjelih dokumenata advokatske kancelarije u Panami.
Na spisku poznatih koji su sakrivali novac nalaze se predsjednik Argentine Maurisijo Makri, premijer Islanda Sigmundur David Gunlaugson, kralj Salman od Saudijske Arabije, predsjednik Ukrajine Petro Porošenko, emir i premijer emirata Abu Dabi Šeik Halifa ibn Zajed el Nahjan, fudbaler Lionel Mesi, zvaničnici FIFE, nekadašnji svjetski lideri kao i najbliži članovi porodica brojnih uticajnih ličnosti širom svijeta.
Javno tužilaštvo Paname pokrenulo je istragu povodom optužbi, a tamošnja vlada je obećala punu saradnju. Nakon objavljivanja podataka, u nezgodnoj situaciji se našlo više šefova država i vlada. Ovo su njihove reakcije na sakndal.
Maurisio Makri, predsjednik Argentine
- Ofšor kompanija je bila porodična stvar", rekao je on nakon curenja ovih inforacija.
Prema saopštenju njegove kancelarije, Makri je samo privremeno bio upisan kao direktor kompanije u Panami i sam nije imao kapitala u njoj.
Sigmundur David Gunlaugson, premijer Islanda
Njegova ofšor kompanija navodno drži milione američkih dolara u obveznicama jedne propale islandske banke. Još početkom marta Gunlaugson je na pitanje da li je imao udjele u nekoj ofšor kompaniji odgovorio negativno. Tvrdio je da je, doduše, radio za islandske kompanije koje su sarađivale sa ofšor kompanijama, ali da je sopstveno bogatstvo, kao i bogatstvo svoje porodice, redovno prijavljivao u skladu sa važećim islandskim zakonom.
"Nikad nisam skrivao svoju imovinu", tvrdi islandski premijer.
Kralj Salman od Saudijske Arabije
Saudijske ofšor-kompanije navodno finansiraju luksuzne nekretnine u londonskom Sitiju. Monarh rijetko izlazi u javnost, pa tako nema ni njegove reakcije na procurjele informacije.
Petro Porošenko, predsjednik Ukrajine
Njegova fiktivna kompanija je navodno osnovana 2014, dva mjeseca nakon što je izabran za novog ukrajinskog predsjednika. Predsjednikova služba za odnose sa javnošću saopštila je da je “Prime Asset Partners Limited” - naziv kompanije - “dio procesa” kojim se Porošenkova imovina prenosi u tzv. “Blind Trust” (povjerenički fond), pri čemu Porošenko navodno nije obavješten o obimu sredstava.
Šeik Halifa ibn Zajed el Nahjan, emir i premijer emirata Abu Dabi
Britanska kancelarija koja zastupa El Nahjana, prema sopstvenim tvrdnjama, “nije bila u mogućnosti” da komentariše optužbe.
Šeik Hamad ibn Džasim bin Džaber el Tani, premijer Katara
Njegov advokat je saopštio da “nema prava” da odgovara na optužbe, pozivajući se na advokatsku obavezu čuvanja tajne.
Lionel Mesi, fudbaler
Velika zvijezda “Barselone” navodno ima 50 odsto akcija u fiktivnoj kompaniji “Mega Star Enterprises”, čiji je akcionar bio i njegov otac Horhe Horasio Mesi. Do “prije nekoliko nedjelja” firma je navodno još radila.
Mišel Platini, i druge fudbalske zvezde
I Mišel Platini navodno se koristio uslugama te avokatske firme, a dokumenti otkrivaju i dvadesetak imena fudbalskih zvijezda među kojima su igrači Barselone, Real Madrida ili Mančester junajteda.
Porodica azerbejdžanskog predsjednika Ilhama Alijeva
Alijevi su navodno upleteni u “mrežu ofšor kompanija”. Njihova osnovna djelatnost je navodno trgovina zlatom. Uprkos insistiranju novinara, Alijev nije komentarisao tvrdnje.
Sergej Roldugin, prijatelj ruskog predsjednika Vladimira Putina
Roldugin je navodno posredstvom ofšor kompanija obezbjeđivao uticaj na fabrike oružja i medijske kuće u Rusiji. On lično nije komentarisao procurjele informacije. Međutim, izveštači Međunarodnog konzorcijuma novinara istraživača (ICIJ) sačekali su muzičara krajem marta poslije koncerta koji je održao u Moskvi. Tom prilikom je izjavio da mu je potrebno više vremena da analizira pitanja.
Hafez i Rami Mahluf, rođaci sirijskog predsjednika Bašara al Asada
Dva brata su bili akcionari niza fiktivnih kompanija. Ni jedan ni drugi nisu komentarisali obeljodanjena dokumenta.
Ijan Kameron, otac britanskog premijera Dejvida Kamerona
Fiktivna kompanija navodno je služila za izbjegavanje poreza u Velikoj Britaniji. Kameron nije reagovao na pitanja novinara “Gardijana”. Otac mu je preminuo osmog septembra 2010.
Ala'a Mubarak, sin svrgnutog egipatskog predsednika Hosnija Mubaraka
Fiktivna kompanija je navodno bila povod za istragu finansijskih vlasti. “Bez komentara”, glasio je odgovor.
Pilar de Borbon, sestra bivšeg španskog kralja Huana Karlosa
Borbonova je odbila da komentariše pitanja novinara. Ulaganja u ofšor-kompanije navodno su počela još 1970-tih godina.
Među njima su osobe bliske ruskome predsjedniku Vladimiru Putinu koji su prema dokumentima "zamračili" dvije milijarde dolara.
"Putinovi saradnici lažirali su plaćanja, antidatirali su dokumente i tajno stekli uticaj nad ruskim medijima i ruskom automobilskom industrijom", objavio je na svom portalu Međunarodni konzorcij istraživačkih novinara (ICIJ).
Na spisku su i zvaničnici bliski bivšem venecuelanskom predsjedniku Ugu Čavezu koji je umro 2013. godine.
Suprug sestre kineskog predsednika Si Đinpinga
Visoki zvaničnici kineskog režima, među njima Denš Đjagui, suprug starije sestre kineskog predsednika Sija Đinpinga, kao i Li Ćjaolin, ćerka bivšeg kineskog premijera Lija Penga, takođe, su sklanjali novac u poreske oaze preko panamske advokatske kancelarije, javio je AFP.
Godine 2009, kada je brat njegove žene bio član moćnog stalnog odbora Politbiroa Kineske komunističke partije, ali ne i predsjednik, Deng je postao jedini dioničar dva "paravan" preduzeća na britanskim Djevičanskim ostrvima, otkriva ICIJ.
U junu 2012. agencija Blumberg je otkrila je da Deng Điagui i njegova supruga posjeduju više stotina miliona dolara u nekretninama i vrijednosnim papirima.
Otkako je stupio na vlast krajem 2012, predsjednik Si Đinping ističe da mu je cilj iskorijeniti korupciju.
Dokumenti ICIJ-a otkrivaju i da se ćerka bivšeg premijera Li Penga u vrijeme kada je bio na funkciji koristila uslugama zadužbine u Lihnštajnu, koja je bila povezana sa firmom registrovanom na Djevičanskim ostrvima.
Počela istraga u slučaju Panama Pejpers
Danas je počela istraga povodom curenja miliona dokumenata koji razotkrivaju da su svjetski bogataši, državnici, FIFA, 140 istaknutih političara, skrivali novac u poreskim oazama preko advokatske firme koja objavljivanje dokumenata "Panama Papers" naziva "zločinom" i "napadom" na Panamu.
Istraga u kojoj učestvuje novinarski konzorcijum od 100 dnevnih listova odnosi se na period od gotovo 40 godina, od 1977. sve do decembra 2015. i pokazuje da su neke firme registrovane u poreskim oazama korišćene za pranje sumnjivog novca, trgovinu oružjem i drogama, kao i za utaju poreza.
Poreske vlasti u Australiji i Novom Zelandu počele su u ponedjeljak istragu lokalnih klijenata koji su poslovali s firmom u Panami pošto je u nedjelju procurjelo 11,5 miliona dokumenata iz advokatske firme Mosak Fonseka (Mossack Fonseca).
Australijske poreske vlasti (Australian Tax Office, ATO) objavile su danas da istražuju više od 800 bogatih klijenta te advokatske kancelarije.
"Sada smo identifikovali više od 800 pojedinaca poreskih obveznika i povezali smo njih 120 s ofšor firmom u Hong Kongu", objavio je australijski poreski biro.
Istragu su počele i poreske vlasti Novog Zelanda, potvrdio je za agenciju Rojters Džon Neš iz novozelandske agencije za međunarodne prihode ne navodeći broj pojedinaca ili društava koji su predmet istrage.
(NN, blic.rs)
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, kao i na X nalogu.
