BANJALUKA, PRIJEDOR, PRIBOJ - Svjedoci smo energetske krize u Evropi, ali i cijelom svijetu. U uslovima vrtoglavog rasta cijena energenata, prije svega nafte i gasa, a posljedično i električne energije, pitanje energetske nezavisnosti u mnogim zemljama se u posljednje vrijeme postavlja u prvi plan.
U uslovima straha velikog broja potrošača u Evropi od povećanja cijena grijanja, ali i toga da li će u toku zime ostati bez energenta pa samim tim i grijanja, analizirali smo situaciju u našoj državi, ali i regionu, sa ciljem da vidimo koji energent je najbolje rješenje kada su sistemi daljinskog grijanja u pitanju i kolike su investicije prelaska na taj vid grijanja, kao i njihovu isplativost.
Da "Eko toplane" Banjaluka predstavljaju optimalan balans po pitanju sredstava koja su u njihovu izgradnju uložena i snage energije koju isporučuju, pokazuje poređenje sa sličnim projektima koji su u posljednje vrijeme realizovani kako kod nas, tako i u regionu.
Podsjetimo, kada je Banjaluka u pitanju, kapacitet nove toplane na biomasu je 49 MW sa deset kaskadno postavljenih postrojenja uz mogućnost dodatne postavke.
Osim nove toplane, sastavni dio gradskog toplifikacionog sistema u Banjaluci koji snabdijeva toplotnom energijom 20.000 korisnika, čine još dvije toplane na biomasu - na Starčevici, kapaciteta deset MW i "Kosmos", čiji je kapacitet šest MW.
Preduzeće "Eko toplane" Banjaluka osnovano je 30. maja 2017. godine, a počele su sa sukcesivnim puštanjem u pogon kotlova u novembru te godine, dok je komunalna djelatnost ovom preduzeću, odlukom Skupštine grada Banjaluka, povjerena 1. februara 2018. godine.
Izgradnjom toplane na biomasu, koja je koštala 31 milion maraka, grad Banjaluka je smješten na mapu "zelenih" gradova regiona i Evrope, te je u posljednje četiri godine uštedio više od 40 miliona KM.
Od ove sezone grijanja Priboj i Mali Zvornik su gradovi u Srbiji koji su dobili nove toplane na drvnu sječku. Tragom ovih informacija, provjerili smo o kojem nivou investicija se radi i kakva je njihova isplativost.
Ovom investicijom u Priboju, vrijednom oko sedam miliona evra (oko 13,7 miliona KM), kako je ocijenjeno, napravljen je značajan korak ka potpunom prelasku daljinskog sistema grijanja u ovoj opštini sa fosilnih na ekološka goriva.
Kako su objavili beogradski mediji, sa 20.000 kubika drvne sječke za sezonu, toplana u Priboju, snage 12,5 megavata, grijaće oko 1.600 stanova, škole, javna preduzeća, ali se radi i na zamjeni ložišta za individualne korisnike.
Prema riječima nadležnih, nova toplana u Priboju, koja je puštena u rad krajem oktobra, značajno će uticati na smanjenje zagađenosti vazduha.
"To znači da se mazut više neće koristiti, već drvena sečka, resurs koji imamo u našoj opštini. Samim tim, procena je da će zagađenje vazduha biti čak 12 puta manje nego što je bilo uobičajeno", rekla je Jasminka Dizdarević, predsjednica Ekološkog pokreta "Lim" Priboj.
Ministarka rudarstva i energetike Srbije Zorana Mihajlović je, prilikom obilaska toplane u Priboju, poručila da je cilj povećanje energetske efikasnosti toplana i korišćenje goriva koja ne ugrožavaju životnu sredinu.
"Ekološka slika će od sada biti drugačija, a za Priboj to znači za više od 90 odsto manje sumpor-dioksida i približno 90 odsto manje ugljen-dioksida, što je važno za grad koji je godinama imao problem sa kvalitetom vazduha", poručila je Mihajlovićeva.
Istog dana u rad je puštena i toplana na biomasu u Malom Zvorniku, a vrijedna je oko dva miliona evra (blizu četiri miliona KM).
Predsjednik opštine Mali Zvornik Zoran Jevtić rekao je da je to veliki dan za obje opštine - ovu, te Priboj.
"Biomasu dobijamo iz naše opštine, što će dodatno unaprediti lokalnu privredu", izjavio je Jevtić.
Izgradnja malozvorničke toplane na biomasu počela je u novembru 2020. godine. Kako je ranije saopšteno, toplotnu energiju obezbjeđivaće dva kotla na drvnu sječku snage po 0,9 MW, a postoji i rezervni na gas od 2,5 MW.
U Prijedoru je, podsjetimo, u aprilu 2016. godine predata na korištenje nova toplana koja kao energent koristi biomasu i u čiju je izgradnju i opremanje postrojenja utrošeno 8,6 miliona evra (oko 16,8 miliona KM).
Kako je tada objavljeno, Evropska banka za obnovu i razvoj (ERDB) je za njenu izgradnju pod povoljnim uslovima obezbijedila sedam miliona evra, dok je švedska SIDA donirala 1,6 miliona evra.
Takođe, prema dostupnim informacijama, prijedorska "Toplana", toplotnom energijom snabdijeva 5.000 korisnika. Projektovana je i izgrađena sa mogućnošću proizvodnje toplotne i električne energije na biomasu ukupne snage dva puta po 10 megavata toplotne i 250 kilovata električne energije.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, kao i na X nalogu.
