BEOGRAD - Istorija je danas "rezervni ratni položaj" na kome tinjaju neprijateljstva koja razaraju naša društva. Zato je neophodno ustati u odbranu istorijske nauke i učiniti sve da bi se zaustavile njene zloupotrebe, stoji u tekstu deklaracije "Odbranimo istoriju".
Na deklaraciji su radili ugledni istoričari iz zemalja nastalih raspadom bivše Jugoslavije, a potpisale su je uticajne ličnosti akademskog, javnog, političkog i kulturnog života s prostora Srbije, BiH, Hrvatske, Crne Gore, Slovenije i Makedonije. Objavljena je u Beogradu u završnici projekta Udruženja "Krokodil" "Ko je prvi počeo? - Istoričari protiv revizionizma", te je predstavljena u beogradskom Centru za kulturnu dekontaminaciju.
O deklaraciji su govorili istoričari Dubravka Stojanović i Milivoj Bešlin, dok su se publici putem video-poruke obratili Božo Repe, Husnija Kamberović i Tvrtko Jakovina. Domaćin promocije bio je književnik Vladimir Arsenijević.
Stojanovićeva je istakla da je deklaracija "Odbranimo istoriju" rezultat kolektivnog rada i doprinosa svih da se prevaziđu sporna pitanja, te da je konačna verzija objavljena nakon trideset radnih verzija. Deklaracija, ističe ona, na samom početku ukazuje da je u državama nastalim raspadom SFRJ snažno prisutan revizionistički odnos prema prošlosti.
"Istorijska nauka se koristila da bi se ratovi psihološki pripremili, kao i da bi se posle ratova održavale politike zasnovane na eksploataciji nacionalističkih strasti. Istorijsku nauku su zloupotrebljavali političari, mediji, mnoge interesne grupe, ali i sami istoričari. Istorijski revizionizam primenjuje se da bi se održavali stari i stvarali novi mitovi, jačali stereotipi, razvijale predrasude i mržnja prema susedima", dio je teksta deklaracije koju su, među ostalima, potpisali istoričari Dragan Markovina (Split), Olga Marinković Pintar (Beograd), Hrvoje Klasić (Zagreb), Adnan Prekić (Podgorica), Dino Dupanović (Bihać), Peter Mikša (Ljubljana) i mnogi drugi. Među 85 potpisnika deklaracije, pored istoričara, našle su se ličnosti iz akademskog, javnog, političkog i kulturnog života. Među njima su Florijan Biber, Filip David, Sonja Biserko, Aleksandar Hemon, Dubravka Ugrešić, Ida Prester, Lana Bastašić, Dragan Bursać, Hrvoje Klasić, Igor Štiks, Svetlana Slapšak, Andrej Nikolaidis, Ivan Čolović, Ivo Goldštajn i drugi.
"Revizionističkim postupkom iz istorije su izbačene naučnom metodologijom utvrđene činjenice, a u nju unete one za koje nema podloge u istorijskim izvorima. Time se u našim društvima brišu jasne moralne koordinate, gubi se granica između fašizma i antifašizma i stvara opasnost da se zločini poput onih iz prošlosti ponove", piše u deklaraciji "Odbranimo istoriju".
Projekat "Ko je prvi počeo? - Istoričari protiv revizionizma" finansirala je Delegacija Evropske unije u Srbiji, a implementiran je u bliskoj saradnji sa organizacijom forumZFD Srbija. Projekat su podržali Ministarstvo kulture i informisanja Srbije i Kancelarija Vlade Srbije za saradnju sa civilnim društvom.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, kao i na X nalogu.