Darvinov dan je praznik koji se obilježava 12. februara u čast rođenja engleskog naučnika Čarlsa Darvina. Ovaj je praznik prilika da se naglasi njegov doprinos nauci, kao i da se promoviše nauka uopšteno.
Proslave Darvinovog dana organizovane su sporadično još od njegove smrti 19. aprila 1882.
Slavlja su se odvijala u "Down Houseu", kući u predgrađu Londona u kojoj su Darvin i članovi njegove porodice živjeli od 1842. do 1896.
U Kembridžu se 1909. sakupilo 265 naučnika iz 167 zemalja kako bi odali počast doprinosu ovog naučnika, što je predstavljalo dotad najveće okupljanje u njegovu čast.
Proslava Darvinovog dana ima i svoju intrnet stranicu, koja nudi besplatnu registraciju i informacije o obilježavanjima ovog praznika širom SAD.
Način obilježavanja varira - od svečanih večera, radionica, simpozijuma, predavanja, debata, raznih takmičenja, koncerata, poetskih večeri, predstava, muzejskih izložbi, edukativnih putovanja, izleta u prirodu, crkvenih svečanosti itd.
U engleskom gradu Šruzberiju, u kojem je Darvin rođen, od 2003. obilježava se Darvinov festival, koji traje tokom cijelog februara.
Iako je bio otac teorije evolucije, čija su otkrića revolucionarna za naše razumijevanje genetike, čak ni Čarls Darvin nije bio oslobođen ćudljivosti DNK. Iako se brakovi između bliskih rođaka danas čine kao društveni tabu, oni su u prošlosti zapravo bili prilično česti, posebno u aristokratskom društvu i kraljevskim porodicama.
Od članova egipatskih dinastija do dinastije Habzburg, koja je vladala Austrijom, brak između članova porodica bio je sredstvo za zadržavanje moći i bogatstva unutar sigurnog kruga ljudi. U viktorijanskoj Engleskoj brak je više smatran poslovnim odnosom nego ljubavnim.
Ipak, posljedice ovakvih brakova bile su očigledne - visoka stopa smrtnosti novorođenčadi, razni defekti i mentalne bolesti bili su učestaliji kod djece začete iz incestuoznih odnosa.
Da ovakav trend nije zaobišao ni porodicu Darvin-Vedžvud, čija zajednica datira iz 18. vijeka, potvrdilo je istraživanje objavljeno u oktobru prošle godine.
Erazmo Darvin, Čarlsov deda s očeve strane, koji je bio uspješan ljekar, pjesnik i pronalazač, i Džozija Vedžvud, slavni grnčar i tvorac kompanije "Džozija Vedžvud i sinovi", vidjeli su priliku za proširenje svog bogatstva i uticaja u spajanju porodica. Od tog trenutka nekoliko članova porodice se vjenčalo, što je kasnije dovelo i do incesta.
Troje od desetoro djece Čarlsa Darvina umrlo je u najranijim godinama života, dok troje nikada nije dobilo svoje potomstvo, iako su bili u braku godinama. Španski i američki naučnici koji su proučavali porodično stablo Čarlsa Darvina ustanovili su da je glavni krivac za to incest.
Naime, Čarls Darvin bio je oženjen svojom rođakom iz prvog koljena Emom Vedžvud.
U studiji objavljenoj u naučnom žurnalu "Bioscience" je genealogija porodice Darvin-Vedžvud objašnjena kompjuterskim programom, koji računa koeficijent incesta, odnosno mogućnost da pojedinac ima dvije jednake kopije gena, što je posljedica incesta.
Rezultati analize porodice Darvin su pokazali da su Darvinova djeca trpjela velik stepen incesta. Naučnici su analizu proširili i na šire srodnike i utvrdili da postoji visok stepen veze između smrtnosti djece i incesta.
Istine ili zablude
Darvin je rekao da su ljudi nastali od majmuna. Smatrao je da u prirodi vlada zakon jačeg. Prvi je govorio o teoriji evolucije kao o porijeklu vrsta. Nije vjerovao u boga. Ovo su samo neka od ustaljenih vjerovanja u vezi s Darvinom. Šta je, zapravo, istina?
Istina ili zabluda: Čarls Darvin je rekao da su ljudi nastali od majmuna
Čuveno pitanje koje se nadovezuje na ovu tvrdnju jeste: "Ako je čovjek nastao od majmuna, kako to da i dalje postoje majmuni?"
U svojoj knjizi iz 1871. godine "Porijeklo čovjeka i selekcija u vezi s polom", gdje je i iznio svoju teoriju evolucije, ovaj veliki naučnik nije direktno rekao da su ljudi nastali od majmuna. Njegova teza je bila da je moguće da su sva živa bića potekla od jednog, uključujući ljude i majmune. Štaviše, vjerovao je da majmuni i ljudi imaju istog pretka. Ova tvrdnja prije ukazuje na srodnički odnos nego na odnos roditelj - dijete.
Istina ili zabluda: Darvin je bio nepoznat naučnik prije knjige "O porijeklu vrsta"
Ova Darvinova knjiga je izazvala brojne polemike kada je objavljena 1859. godine, ali i prije toga on je bio uvažen u naučnoj zajednici. Pirs ga je opisao kao uspješnog prirodnjaka i rekao: "Svaki doprinos našoj prirodnjačkoj istoriji koji dolazi od gospodina Darvina vrijedan je pažnje." Već 1836. na Darvinov rad je počeo da obraća pažnju njegov mentor Džon Stivens Henslou. Darvin je napisao mnoge knjige i pamflete i prije knjige "O porijeklu vrsta". Iako nisu tako poznati i čitani, njihov naučni doprinos i te kako je značajan.
Istina ili zabluda: Darvin je bio ateista
Darvin se čitavog života suočavao s optužbama da je ateista. Kroz pisma, prepiske i autobiografije, on se snažno protivio ovim optužbama.
"Nikada nisam bio ateista u smislu da poričem postojanje boga. Stanovište agnostika bi se bolje podudaralo sa stanjem mog uma", rekao je Darvin.
Istina ili zabluda: Darvin je prvi objavio knjigu o evoluciji
Ideja revolucije u biologiji svakako nije isključivo Darvinova. Ova ideja postojala je još u 7. vijeku prije nove ere. Prije Darvina, nju je zastupao i katolički naučnik Žan-Batist Lamark. Ipak, Darvin je prišao ovoj teoriji iz drugog ugla, tvrdeći da različite vrste mogu da dijele istog pretka, što je takozvani razgranati model, različit od modela merdevina, koji je do tada bio aktuelan.
Istina ili zabluda: Većina naučnika je isprva odbacila Darvinovu teoriju
Istina, mnogi nisu prihvatili Darvinovo stanovište, među prvima Čarls Hodž, koji ga je povezao s ateizmom. S druge strane, mnogi su prihvatili Darvinovu teoriju evolucije s divljenjem, opisujući je riječima kao lijepu ilustraciju veličanstvene povezanosti svega u prirodi. Uz to, na Badnje veče 1859. godine objavljena je anonimna kritika, u kojoj je rečeno da će Darvinova teorija u potpunosti promijeniti dotadašnja naučna stanovišta.
Kratka biografija
Čarls Robert Darvin bio je britanski prirodnjak, biolog i geolog, najpoznatiji po svojoj teoriji evolucije. Rođen je 12. februara 1809. u Šruzberiju, a umro 19. aprila u 1882. godine u Daunu.
Ustanovio je da su sve vrste života tokom vremena potekle od zajedničkih predaka i u saradnji s Alfredom Raselom Volasom izgradio teoriju da je taj razgranati uzorak evolucije rezultat prirodne selekcije. Prema njihovoj teoriji, borba za opstanak ima sličan učinak na umjetnu selekciju uključenu u selektivni uzgoj.
Viktorijansko društvo je bilo šokirano njegovim tvrdnjama da životinje i ljudi imaju zajedničko porijeklo. Međutim, njegova teorija je zaintrigirala naučnike pa je do trenutka njegove smrti teorija evolucije polako prožimala nauku, književnost i politiku. Iako je bio agnostik, danas se smatra jednim od najznačajnijih pojedinaca u ljudskoj istoriji, a njegova knjiga "O porijeklu vrsta" najznačajnijom akademskom knjigom ikad napisanom.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, kao i na X nalogu.