BANJALUKA, BRISEL - Nakon što su Češka i Slovačka izrazile protest zbog bugarskog blokiranja početka pregovora sa Sjevernom Makedonijom tako što su blokirale zaključke Evropskog savjeta, negodovanje zbog bugarskog poteza izrazila je i Austrija.
Karoline Erdštadler, ministarka za EU i ustavna pitanja Austrije, izjavila je za austrijske medije da se bilateralna pitanja ne smiju koristiti za blokiranje pretpristupnog procesa, reagujući na činjenicu da je Bugarska uložila veto za prijem Sjeverne Makedonije. Erdštadlerova je izrazila uvjerenje da će sve zemlje zapadnog Balkana u narednih deset godina biti članice EU.
Dodala je da od portuglaskog predsjedanja EU, koje počinje u januaru 2021. godine, očekuje da ovaj proces nastavi.
Austrijski mediji podsjećaju da je Njemačka tokom svog predsjedavanja bezuspješno pokušavalo da spriječi blokadu.
Što se tiče odnosa EU s novom administracijom Džozefa Bajdena, Erdštadlerova je izjavila da očekuje odnos zasnovan na međusobnoj ravnopravnosti, ali je i izrazila uvjerenje da će EU i Kina uskoro potpisati sporazum o investiranju, koji bi spriječio kineske kompanije da kupuju strateška evropska preduzeća.
Odnos Amerike i EU prema našem regionu bi posebno mogao biti zanimljiv ako na čelo OHR-a bude imenovan Kristijan Šmit, visoki funkcioner konzervativne njemačke Hrišćansko-socijalne unije, sestrinske partije njemačke kancelarke Angele Merkel. Naime, upravo je Njemačka do zadnjeg trenutka pokušavala spriječiti bugarsku blokadu, ali je na kraju pristala da se usvoje zaključci, kojima su se onda suprotstavile Češka i Slovačka, uloživši veto iz protesta što je Evropski savjet prihvatio bugarsku blokadu.
Ukoliko se Njemačka i SAD dogovore u vezi s imenovanjem Šmita, onda to može dati novi impuls reformskom procesu na zapadnom Balkanu, posebno imajući u vidu da se Šmit javno suprotstavio francuskoj blokadi prošle godine.
Kurt Basuener, analitičar Centra za demokratizaciju politike i dobar poznavalac regiona, kaže da je problem i kad je u pitanju proširenje i kad je u pitanju odnos prema BiH činjenica da su SAD i EU vodili pogrešnu politiku prema BiH, i to ne samo u periodu trenutnog američkog predsjednik Donalda Trampa. On kaže da je još za vrijeme administracije Džordža Buša Mlađeg svima trebalo da bude jasno da je pogrešna strategija domaćim političarima prepustiti reformski proces.
On kaže da uz robustan angažman međunarodne zajednice, prvenstveno SAD i Njemačke, treba omogućiti stvaranje lokalne inicijative, ali na novim osnovama.
"Građani u cijeloj BiH očigledno izražavaju duboko nezadovosljstvo zbog sistema koji je trenutno na snazi i protiv onih koji takav sistem koriste", kaže Basuener.
Faris Kočan, analitičar na Fakultetu političkih nauka u Ljubljani, kaže da je ideja koju je Bugarska zagovarala blokirana i da je važno da se sada nastavi evropski investicioni paket, koji bi zapadnom Balkanu dao osjećaj da nisu zaboravljeni.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, kao i na X nalogu.