SARAJEVO, BANJALUKA - Istraživanje Fakulteta političkih nauka Univerziteta u Banjaluci pokazalo je da je u Republici Srpskoj sve više onih koji su protiv ulaska Bosne i Hercegovine u Evropsku uniju i NATO savez.
Slično istraživanje je rađeno i krajem prošle godine, kada su rezultati bili daleko pozitivniji po pitanju odnosa građana Srpske prema EU i NATO-u.
U periodu između ova dva istraživanja porastao je procenat negativnih stavova i prema ulasku u NATO (sa 64,3 na 79,8 odsto) i prema ulasku u EU (sa 21,1 na 39,9 odsto).
Jedan dio ispitanika daje uslovnu podršku ulasku BiH u NATO i EU, smatrajući da BiH treba da uđe u ovu alijansu i u Uniju samo ukoliko i Srbija to učini.
"U drugom istraživanju osjetno je porastao procenat ispitanika koji imaju negativne stavove kako prema ulasku u NATO, tako i prema ulasku u EU. To se može objasniti uticajem nekoliko krupnih događaja, koji su kod stanovništva Republike Srpske vjerovatno shvaćeni kao prijeteći po nacionalne interese", istakao je Borislav Vukojević sa banjalučkog FPN-a.
U februaru 2020. godine je bilo, dodaje on, skoro četiri puta više ispitanika koji imaju negativan stav i prema NATO-u i prema EU u odnosu na ispitanike koji bezuslovno podržavaju ulazak i u NATO i u EU.
"U oktobru 2019. situacija je bila suprotna: 24,5 odsto ispitanika bezuslovno su bili i za NATO i za EU, prema 19,7 odsto ispitanika koji su bili protiv NATO-a i EU. Uzmemo li u obzir i ispitanike koji uslovno prihvataju ulazak u NATO i EU, situacija je donekle drugačija", kazao je Vukojević.
Od oktobra 2019. godine, kada je urađeno prvo istraživanje, desilo se nekoliko važnih događaja koji su mogli uticati na stavove građana o ovom pitanju. Među njima je i potpisivanje Godišnjeg nacionalnog plana o pristupanju NATO savezu, sa potpuno različitim tumačenjima potpisnika ovog dokumenta šta taj akt znači - članstvo u NATO-u ili samo jedan oblik saradnje.
"Drugi važan događaj je proslava Dana Republike Srpske - 9. januara 2020. Treći važan događaj je izlazak Velike Britanije iz EU krajem januara 2020. Naša je pretpostavka da su ova tri događaja doprinijela jačanju onih stavova javnosti koji nisu naklonjeni euroatlantskoj orijentaciji Bosne i Hercegovine", istakao je Vukojević.
Prof. dr Izet Beridan s Odsjeka sigurnosne i mirovne studije na Fakultetu političkih nauka Univerziteta u Sarajevu ističe da su dva osnovna razloga zbog kojih bi država Bosna i Hercegovina trebalo da uđe u NATO.
"Ta činjenica proizlazi iz prirode NATO-a. Od njegovog osnutka nijedna država u okviru NATO-a nije napadnuta izvan Saveza. Dakle, ni na jednu državu NATO-a nije izvršena agresija izvan NATO-a i druga važna činjenica koja opisuje NATO jeste da od njegovog osnutka dvije države unutar NATO-a nisu ratovale. To su dva osnovna argumenta zbog kojih bi država BiH trebala u NATO. Zakonom o odbrani se država BiH obavezala da će nastaviti put ka NATO-u. Najnovija politička događanja u Srbiji, a onda i u Republici Srpskoj, od proglašenja neutralnosti u Beogradu koje je pratila i banjalučka, odnosno Narodna skupština RS, dovodi do pada procenta građana iz srpskog korpusa koji bi glasali za ulazak države BiH u NATO. Nastavi li se ovaj politički trend oligarhije iz Beograda i oligarhije iz Banjaluke, sve će manje ljudi iz srpskog korpusa glasati ili izjasniti se za ulazak države BiH u NATO", zaključuje prof. dr Beridan.
Objavljivanje ovog teksta je dijelom finansirano grantom Ministarstva spoljnih poslova Sjedinjenih Američkih Država (Department of State). Mišljenja, nalazi i zaključci koji su ovdje navedeni pripadaju autorima i ne odražavaju nužno mišljenja, nalaze i zaključke Ministarstva spoljnih poslova Sjedinjenih Američkih Država
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, kao i na X nalogu.
