PALE - Prvi Ustav donesen je 28. februara 1992. pod imenom Ustav Srpske Republike BiH i bio je temelj pravne moći, sigurnosti, legaliteta i legitimiteta Republike Srpske.
U petak, 28. februara, navršava se 28 godina od donošenja prvog Ustava Republike Srpske, jednog od najvažnijih konstitutivnih akata koji su bili osnov za njeno stvaranje.
Ovim aktom definisan je politički okvir Republike Srpske i funkcionisanje njenih demokratskih institucija, te stvoren temelj na kojem Srpska i danas počiva.
Prvi predsjednik Narodne skupštine Republike Srpske Momčilo Krajišnik izjavio je da je prvi Ustav Republike Srpske usvojen poslije poluuspješne konferencije u Lisabonu 1992. godine i da je on brana unitarnoj BiH.
"To su bili počeci principa koji su poslije nazvani 'Kutiljerov plan', kada su tri strane napravile preliminarni sporazum. Ustav Republike Srpske nastao je nakon što je muslimanska strana odustala od 'Kutiljerovog plana' koji je predviđao da se BiH transformiše u uniju tri republike - srpsku, muslimansku i hrvatsku", naglasio je Krajišnik, koji je predsjednik Asocijacije "Stvaraoci Republike Srpske" .
On je podsjetio da je prvi Ustav Republike Srpske jednoglasno usvojila Skupština srpskog naroda u BiH 28. februara 1992, koja je ranije, 9. januara, donijela Deklaraciju o proglašenju Republike srpskog naroda BiH.
"Ustav je tada donesen po uzoru na najsavremenije evropske ustave. Osnovna podloga je bio Ustav Srbije, odnosno, tadašnje Savezne Republike Jugoslavije", precizirao je Krajišnik, te napomenuo da je najviše izmjena Ustav doživio, uglavnom, nasilnim putem.
On je ocijenio da je "svaka promjena u Ustavu BiH njegovo skrnavljenje, politička provokacija i želja da se napravi unitarna BiH, što neminovno vodi u rat".
"To je nešto što je mimo Dejtonskog mirovnog sporazuma, pokušaj da se napravi jedna unitarna BiH, a znamo da unitarna BiH i sam pokušaj da se ona napravi vodi u rat", ukazao je Krajišnik.
On je napomenuo da je "Ustav BiH kompatibilan sa Ustavom Republike Srpske, te da je sve, što je i bilo sporno, usaglašeno kada je počelo sprovođenje Dejtonskog mirovnog sporazuma".
Prvi predsjednik Narodne skupštine Republike Srpske naglasio je da je Ustav jedan od najvažnijih akata Srpske, zbog čega bi trebalo oprezno ući u njegove eventualne izmjene i dogradnju.
Pravni ekspert i jedan od tvoraca ustava Radomir Lukić kazao je da je "donošenje prvog Ustava Republike Srpske bio je odgovor na potpuno nezakonitu, protivpravnu i sumanutu secesiju BiH od bivše Jugoslavije koji su pokušali da izvrše pripadnici hrvatskog i muslimanskog naroda i najvažniji je događaj za srpski narod sa lijeve obale Drine u 20. vijeku".
"Srpskom narodu tada nije ostalo ništa drugo nego da se samoorganizuje i zaštiti svoja prava na identitet, vlastito postojanje i političko odlučivanje da svoju sudbinu ne prepusti u ruke muslimanima i Hrvatima", rekao je Lukić povodom 28 godina od donošenja prvog Ustava Republike Srpske.
Poslanik u prvom sazivu Narodne skupštine Republike Srpske Rajko Kasagić rekao je da je usvajanje Ustava Republike Srpske 28. februara 1992. godine bio ključ za postavljanje temelja Srpske. Kasagić je podsjetio da je povod za donošenje ovog pravnog akta bio neustavni referendum bošnjačko-hrvatske strane u BiH. Prema Kasagićevim riječima, Republika Srpska je stvorena u Sarajevu.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, kao i na X nalogu.