ZVEČAN - Na sjeveru Kosova i Metohije noć je protekla mirno. Srbi se i dalje okupljaju u blizini zgrada lokalnih samouprava, u kojima im je onemogućen rad od kada su ih zauzele specijalne jedinice kosovske policije. KFOR se i dalje nalazi u neposrednoj blizini opštinske zgrade i na svim prilazima Zvečanu.
Nema promjena ni u zahtjevima Srba.
20.15 - Mirno na sjeveru KiM, čeka se dolazak Lajčaka i Eskobara i političko rješenje
Desetog dana nove krize na sjeveru Kosova i Metohije situacija je mirna, ali jako nestabilna. Postoji zabrinutost za bezbjednost i slobodu kretanja i Srba i Albanaca.
Za okončanje krize čeka se političko rješenje, a na sjeveru KiM vide ga u rukama Miroslava Lajčaka i Gabrijela Eskobara.
Američki izaslanik je uoči dolaska u Prištinu ponovio da je kosovska vlada pokazala nespremnost da sasluša međunarodnu zajednicu i da je vlada Aljbina Kurtija nepotrebno izazvala tenzije.
Istakao je da nije bilo potrebe da novi predsjednici opština dolaze u zgrade opština, te da krug nasilja mora da se prekine sa obe strane i da Beograd i Priština imaju odgovornost da pristupe dijalogu.
Aljbin Kurti je pred posjetu Lajčaka i Eskobara ponovio da su opštinske zgrade mjesto na kojem gradonačelnici treba da rade i da tako treba da ostane.
Rekao je i da se zahtjev za povlačenje specijalnih jedinica iz opštinskih zgrada može razmotriti, ali pod uslovom da se, kako je rekao, "kriminalne grupe" vrate u Srbiju ili odu u zatvor.
Kurti ističe i da je spreman da sasluša prijedloge za eventualne nove izbore na sjeveru KiM, ali tek nakon uspostavljanja vladavine prava.
Zahtjev Srba sa sjevera KiM je da novi gradonačelnici, izabrani mimo njihove volje, napuste opštinske zgrade, da se povuku pripadnici specijalnih jedinica i da se omogući pristup radnim mjestima svim zaposlenima u zgradama koje koriste privremena opštinska tijela.
Srbi kažu da je od izbijanja nove krize život stao, da su blokirane osnovne i srednje škole.
18.18 - Starović: Predlog plana za deeskalaciju koji je objavio Osmani prilično manjkav
Državni sekretar u Ministarstvu odbrane Nemanja Starović rekao je danas, povodom predloga plana koji je objavio Predsedavajući OEBS-a Bujar Osmani za deeskalaciju i normalizaciju situacije na sjeveru Kosova i Metohije, da je taj plan prilično manjkav, kao i da puno toga u njemu nedostaje.
Kako je objasnio, kada se govori o procesu deeskalacije, lopta je u dvorištu Prištine i na njima je da povuku svoje specijalne policijske snage.
"Nijedan plan deeskalacije neće dovesti do suštinske deeskalacije dokle god imamo jasnu izraženu volju u Prištini da do deeskalacije dođe na bilo koji način", rekao je Starović.
Starović je rekao da, kada govorimo o tome kada će biti vraćeno stanje povišene borbene gotovosti vojske Srbije, to prije svega zavisi od procjena prijetnji i rizika, i od odluke vrhovnog komandanta.
"Čak i u najpozitivnijem scenariju, ako dođe do povlačenja specijalnih jedinica kosovske policije, ako dođe do ostavke neligitimnih gradonačelnika, sve će nam to malo značiti ukoliko premijer tzv. Kosova Aljbin Kurti krene sa hapšenjima naših sunarodnika sa spiska koji je sačinio prethodnih dana", objasnio je Starović za Tanjug.
16.47 - Turska započela raspoređivanje specijalaca na KiM
Tursko Ministarstvo odbrane saopštilo je danas da je počelo sa raspoređivanjem specijalaca na Kosovu i Metohiji.
Opširnije pročitajte OVDJE.
Kosova’da meydana gelen olaylar sonrası bölgede görevlendirilen 65’inci Mekanize Piyade Tugay Komutanlığımıza (Lüleburgaz) bağlı komando taburu, Kosova’ya intikale başladı.#MillîSavunmaBakanlığı pic.twitter.com/uuCyGs7eV0
— T.C. Millî Savunma Bakanlığı (@tcsavunma) June 4, 2023
16.01 - General Ristuća: Kurti da ne koristi "kišobran" Kfora za jednostrane akcije
Komandant Kfora Anđelo Mikele Ristuća kritikovao je Aljbina Kurtija zbog postavljanja albanskih gradonačelnika na sjeveru Kosova i Metohije i poručio da se misija NATO-a ne može koristiti kao kišobran za jednostrane akcije, te da bi bez nje sever KiM bio "još jedno ratno žarište".
15.57 - Dačić: Bitno da međunarodne misije na KiM budu što brojnije
Šef srpske diplomatije Ivica Dačić rekao je za Tanjug da je bitno da međunarodne misije na KiM budu što jače, brojnije i da imaju adekvatna ovlašćenja.
Ministar spoljnih poslova je dodao da oni koji komanduju Kfor-om treba da razumiju u kojim uslovima oni rade, odnosno šta je njihov glavni cilj.
"Ovde je Kfor praktično ušao u igru u 'drugom poluvremenu', u ovim događajima, a 'prvo poluvreme' su Albanci iskoristili da uđu u zgradu, da naprave neko novo realno stanje. Kfor umesto da onemogući da specijalne policijske snage budu prisutne na severu i da ti tzv. gradonačelnici uđu u zgrade, Kfor je ušao u 'drugom poluvremenu' i stao je ispred i izgledalo je kao da on štiti one gradonačelnike koji su unutra", ocijenio je Dačić.
On je objasnio da jednostrani akti od strane Aljbina Kurtija dovode do toga da niko ne vidi šta je trajnije rešenje problema na KiM.
"U ovoj sada siutaciji niko ne pomišlja da piše statut ZSO, a da bi se išlo dalje vi znate da je nama glavni uslov da se formira ZSO, a ona ne može da se formira dok se ne usvoji statut i ostala dokumenta i dok se ne završi stvarno taj izborni proces", ukazao je Dačić.
Komentarišući reakcije iz inostranstva po pitanju krize na severu Kosova, ministar je rekao da su one bile dvostruke.
"Mi smo imali dve reakcije u ovim danima. Jedna je bila da su svi osudili jednostrani akt Prištine i to moram da kažem mnogo oštrije nego što je to nekada ranije bilo, ali su naravno isto tako osudili i napad na jedinice Kfora i zato je predsednik Vučić to više puta isticao. On je rekao da moli Srbe da se ne sukobljavaju sa Kforom", rekao je Dačić.
Na pitanje šta očekuje od posete Miroslava Lajčaka i Gabrijela Eskobara, Dačić je naveo da oni dolaze da izvrše deeskalaciju situacije i dodao da Srbi nisu problem u smislu konstruktivnog odnosa.
"Vlasti u Prištini kažu 'baš nas briga što Srbi neće da učestvuju u institucijama', to je potpuno suprotna situacija u odnosu na ono od pre 10 godina. Opet je veoma važno da se bude priseban i da se trudimo da nema nekih incidenata, da sačuvamo ljude, osnovna stvar je da se ljudi sačuvaju da ostanu da žive na severu Kosova", izjavio je Dačić.
11.59 Kurti: Gradonačelnici su u svojim kancelarijama, i tako treba da ostane
Premijer Kosova Aljbin Kurti ponovio je danas da su opštinske zgrade na sjeveru Kosova mjesta na kojima gradonačelnici treba da rade, prenosi portal Politiko.al.
Kurti je u jutarnjem programu BBC-ja govorio o situaciji na sjeveru Kosova i postavio pitanje ko bi trebalo da bude u tim objektima ako to nisu izabrani gradonačelnici.
"Gradonačelnici su u svojim kancelarijama i tako treba da ostane”, rekao je Kurti”.
11.34 Eskobar: Tenzije na sjeveru rezultat nesaradnje Kosova sa međunarodnom zajednicom
Eskalacija na sjeveru Kosova je dijelom rezultat nespremnosti zvanične Prištine da sasluša međunarodnu zajednicu, rekao je za BBC američki izaslanik za Zapadni Balkan Gabrijel Eskobar.
Dodao je da je rast tenzija na sjeveru mogao da se izbegne:
"Ova eskalacija je delom rezultat nespremnosti kosovske strane da sasluša međunarodnu zajednicu. Ona je izazvala tenzije, nepotrebno, insistiranjem na korišćenju opštinskih objekata. Postoje i druge zgrade iz kojih se može raditi i ako ništa drugo, pandemija koronavirusa nas je naučila da možemo da radimo i sa alternativnih lokacija."
Eskobar je rekao da su napori međunarodne zajednice da koordinira sa Vladom Kosova naišli na otpor.
"Nije bilo potrebe da se ide u te zgrade. One nemaju stvarnu vrednost. Kurti nas je uverio da će ti gradonačelnici obavljati samo osnovne opštinske poslove", pojasnio je Eskobar.
Eskobar je ponovio da se krug nasilja mora prekinuti i da obe strane, i Kosovo i Srbija, imaju odgovornost da djeluju u tom pravcu.
11.32 Petković: Kurti izazvao sukob na severu KiM jer ne želi da formira ZSO
Direktor Kancelarije za Kosovo i Metohiju Petar Petković poručio je danas da je Aljbin Kurti izazvao sukob na sjeveru KiM, jer ne želi da formira Zajednicu srpskih opština.
"Koliko puta smo ukazali da Kurti nikada neće da formira ZSO. I danas su u Prištini, po stoti put, to potvrdili", napisao je Petković, obraćajući se specijalnom predstavniku EU Miroslavu Lajčaku.
10.16 Nastavljeni protesti
Mirno je danas na sjeveru Kosova i Metohije, danima poslije nasilnog ulaska specijalne policije takozvanog Kosova u opštinske zgrade u Zvečanu, Laposaviću i Zubinom Potoku i posle sukoba pripadnika KFOR-a i građana koji su mirno protestovali.
Građani i zaposleni u Privremenom organu i opštini Zvečan, Leposavić i Zubin Potok, koji ispred opštinskih zgrada dežuraju i noću, traže da se specijalci povuku sa sjevera KiM, da novoizabrani albanski gradonačelnici na izborima koje su Srbi bojkotovali, ne ulaze u zgrade opština, a da se na slobodu puste Radoš Petrović i Dušan Obrenović, uhapšeni prije izbijanja sukoba između pripadnika Kfora i građana, 29. maja.
Osim što zaposleni u lokalnim samoupravama zahtjevaju da im se omogući povratak na radna mjesta, isti zahtjev su uputili i zaposleni u osnovnoj i srednjoj školi u Zvečanu.
10.12 Gero: Podrška cijele EU zahtevima za izlazak iz krize na sjeveru
Ambasador Francuske u Prištini Olivije Gero, povodom saopštenja koje je u subotu objavio visoki predstavnika za spoljnu politiku i bezbednost Evropske unije Žozepa Borelja, istakao je da su u Kišnjevu jasno postavljeni zahtjevi koji bi omogućili izlazak iz krize koja se dešava na sjeveru KiM.
"Vrlo jasna izjava visokog predstavnika EU u ime 27 država članica. Predsednik Makron, kancelar Šolc i visoki predstavnik Borelj jasno su u Kišinjevu postavili zahteve za izlazak iz krize. Podrška iz cele EU", napisao je Gero na svom Tviter nalogu.
U jučerašnjem saopštenju Borelj je istakao, između ostalog, da je Evropska unija pozvala Beograd i Prištinu da odmah i bezuslovno preduzmu mjere za deeskalaciju, prestanu da koriste retoriku podjela i uzdrže se od bilo kakvih daljih nekoordinisanih akcija. Borelj je, u ime svih 27 članica EU, upozorio da je Unija spremna da sprovede odlučne mjere i istakao je da neuspješna deeskalacija tenzija može dovesti do negativnih posljedica.
08.26 Vučić: Vreme je da se Srbija ujedini i krene napred
Predsjednik Srbije Aleksandar Vučić pozvao je sinoć građane da se ujedine kako bi Srbija krenula napred.
"Ono što je za mene važno, to je da kažem ljudima u našoj zemlji da je vreme da se ujedinimo u pokušaju da naša zemlja ide napred, u pokušaju da podignemo stopu rasta. Da zaustavljanje inflacije bude što brže, je da je spustimo ispod osam odsto. Da pokušamo da obezbedimo bolji životni standard naših ljudi", rekao je Vučić u video snimku na Instagram profilu "buducnostsrbijeav".
On je dodao da je vrijeme da se razlike pretoče u demokratske prednosti.
"Moramo da počnemo da se bavimo ozbiljnim problemima. Mi, koji moramo da se bavimo situacijom na Kosovu i Metohiji, ali i svi drugi, da uradimo što možemo da naša Srbija ubrzano ide napred. Ovo je moj poziv svim ljudima u Srbiji, bez obzira na sve njihove razlike: samo zajedno možemo napred. Zato, hvala svima, i oni koji su mi pretili vešanjem i onima koji su mi slali poruke podrške. Samo zajedno možemo u budućnost koja će značiti bolji život za naš narod", poručio je Vučić.
08.16 Šole razgovarao sa Vučićem
Specijalni savjetnik u američkom Stejt Departmentu Derek Šole saopštio je da je predsjednika Srbije Aleksandra Vučića ohrabrio da preduzme korake kako bi se smirila kriza na sjeveru Kosova.
"Ohrabrio sam predsednika Srbije Aleksandra Vučića juče da pozove kosovske Srbe na smirenost, da preduzme korake kako bi se smirila kriza na severu Kosova i za povratak na put normalizacije i konstruktivnog angažovanja u dijalogu koji vodi EU", napisao je Šole na Tviteru.
Bijela kuća je pozvala Beograd da povuče oružane snage koje su raspoređene u blizini administrativne linije i da spusti nivo borbene gotovosti, a Prištinu da omogući novoizabranim predsjednicima opština da obavljaju svoje dužnosti sa alternativnih lokacija i da povuče policijske snage iz opštinskih zgrada.
08.00 Noć na sjeveru protekla mirno
Mirna noć na Sjeveru Kosova i Metohije. Srbi se i dalje okupljaju u blizini zgrada lokalnih samouprava. Od prošlog petka traje kriza na severu Kosova i Metohije – od kada su specijalne jedinice kosovske policije zauzele objekte lokalnih samouprava. KFOR se i dalje nalazi u neposrednoj blizini opštinske zgrade i na svim prilazima Zvečanu, javlja RTS.