BANJALUKA - Franc Prešeren, najznačajniji pjesnik i najkrupnija ličnost slovenačke kulture, umro je na današnji dan prije sto sedamdeset godina, a povodom ove godišnjice, odnosno povodom Prešerenovog dana, u Narodnoj i univerzitetskoj biblioteci Republike Srpske (NUB RS) biće organizovana izložba "Put knjige od autora do čitaoca". Riječ je o prikazu procesa nastanka knjige, a izložba će biti otvorena večeras u 19 časova.
"Kratka priča, zapisana u stripu, autora Žige X. Gombača sa ilustracijama Davida Krančara nas vodi u svijet knjige sa glavnim junakom, simpatičnim knjiškim moljcem. Javna agencija za knjigu Republike Slovenije (JAK) je u saradnji sa Društvom čitalaca (BDS) izradila brošuru i plakate koji nas vode na putu knjige. Na otvaranju učestvuju pisac Žiga X. Gombač, ilustrator David Krančar, Tjaša Urunkar, voditelj projekta 'Put knjige', i učenici dodatne nastave slovenačkog jezika", piše u opisu ove izložbe koja je samo jedan u nizu događaja povodom obilježavanja Prešerenovog dana.
Prešerenov dan je slovenački kulturni praznik i državni praznik u Republici Sloveniji. Neradni je dan i tog dana se u cijeloj Sloveniji priređuju razni kulturni programi i manifestacije. Slavi se na dan smrti Franca Prešerena, rođenog u mjestu Vrba, 3. decembra 1800. godine. Smrt je ovog pjesnika zadesila u Kranju 8. februara 1849. godine. Tim povodom se svake godine u Sloveniji, između ostalog, organizuje i velika proslava na kojoj se dodjeljuju Prešerenove nagrade i nagrade za vrhunska dostignuća u oblasti kulture i umjetnosti na području Slovenije.
Prva manifestacija povodom ovog praznika održana je tokom 1941. godine, a nastavljena je nakon završetka Drugog svjetskog rata. Manifestacija i dalje traje, a obilježava se ne samo u Sloveniji, već i u drugim zemljama u svijetu gdje žive Slovenci i gdje postoje udruženja Slovenaca.
Organizator gorepomenute izložbe upravo je Udruženje Slovenaca Republike Srpske "Triglav Banjaluka", formirano 1998. godine.
"Udruženje organizuje priredbe i manifestacije kao što su 'Prešerenovi dani', 'Slovenačke večeri', 'Martinovanje', 'Kurentovanje'… Često gostimo umjetnike iz Slovenije: pjesnike, književnike, slikare, muzičare, horove i aktivno se uključujemo u javne događaje u Banjaluci i Sloveniji. Naši članovi, učenici i članovi hora su bili i još uvijek su redovni gosti događaja i priredbi po Sloveniji, Bosni i Hercegovini i drugim državama regiona, gdje nas uspješno predstavljaju i na taj način ostvaruju dragocjene kontakte", kažu iz ovog udruženja, koje može biti uzor i svim kulturnim poslenicima u Republici Srpskoj, koji su prećutali 120. godišnjicu smrti Vase Pelagića, o čemu su "Nezavisne" ove sedmice pisale.
Prešeren je u književnosti najviše ostao upamćen po "Sonetnom vijencu" sa akrostihom Primicovi Juliji, kojim je iskazao svoju ljubav i rodoljublje, a ujedno se i prvi izrazio u ovoj poznatoj svjetskoj formi na južnoslovenskom prostoru. Od Prešerenovih djela važno je pomenuti i romantični ep "Krštenje kod Savice", koji je napisan u spomen njegovom prijatelju Matiji Čopu, a koji govori o ljubavi Črtomira, posljednjeg mnogobošca među starim Slovenima, prema lijepoj hrišćanki Bogumili.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, kao i na X nalogu.