Navršila su se dva vijeka od rođenja Đure Daničića, jednog od najvećih filologa i lingvista u istoriji srpske nauke i kulture, utemeljitelja moderne srbistike.
Srpska akademija nauka i umetnosti /SANU/ napominje da je Daničić, uz Vuka Karadžića, tvorac savremenog srpskog književnog jezika, te da je, zbog njegovog izuzetnog značaja proglasila 2025. godinom Đure Daničića, odnosno "Dva vijeka Đure Daničića".
Daničić se kao jedan od najboljih učenika u istoriji Srpske pravoslavne velike gimnazije novosadske otisnuo u Požun i Beč na dalje školovanje.
U Beču je uz Franca Miklošiča i Vuka Karadžića u svojim ranim dvadesetim godinama stasao u glavnog srbistu svoga vremena.
Studijom "Rat za srpski jezik i pravopis" iz 1847. godine uveo je modernu naučnu metodologiju u rješavanje pitanja srpskoga jezika, ostvarivši simboličku pobjedu u višedecenijskim raspravama kako oblikovati ovaj jezik.
Njegova "Mala srpska gramatika", neumoran lektorski rad na tekstovima i društvena aktivnost uvijek u službi prosvjete i nauke doveli su do konačne pobjede srpskog književnog jezika zasnovanog na stogodišnjem iskustvu usmene književnosti i pouzdanom utvrđivanju činjenica, u najboljim tradicijama centralnoevropske filologije toga vremena.
Daničić je u mnogim oblastima kod Srba, pa čak i ostalih Slovena, bio prvi, pa je tako prvi objavio istorijski rječnik jezika jednog slovenskog naroda - Rječnik iz književnih starina srpskih, a njegova monumentalna "Srpska sintaksa" ispred svih je drugih sintaksičkih studija tog vremena.
Uz Vuka Stefanovića Karadžića neimenovani je autor kapitalnog Srpskog rječnika iz 1852. godine.
Srpsku kulturu je zadužio izuzetnim prevodom Starog zavjeta, izdanjima velikih srednjovjekovnih pisaca, monografijama, studijama i kritikama, ali i uvođenjem obaveznog primjerka za Narodnu biblioteku svake knjige objavljene u Srbiji.
Bio je upravnik Narodne biblioteke, sekretar Društva srpske slovesnosti, profesor Liceja i Velike škole u Beogradu, tajnik Jugoslavenske akademije znanosti i umjetnosti, predsjednik Srpskog učenog društva, član Književnog odjeljenja Matice srpske, inostrani član Imperatorske akademije nauka u Petrogradu.
"Koliko dugujemo Dositeju Obradoviću, Vuku Stefanoviću Karadžiću, Petru Drugom Petroviću NJegošu, ništa manje ne dugujemo ni Đuri Daničiću, skromnom čoveku, izuzetnom naučniku i velikom rodoljubu", piše u zajedničkom saopštenju Narodne biblioteke Srbije, SANU i Matice srpske, Instituta za srpski jezik SANU.
Saopštenje su potpisali i Biblioteka Matice srpske, Katedra za srpski jezik sa južnoslovenskim jezicima i Katedra za srpsku književnost sa južnoslovenskim književnostima Filološkog fakulteta u Beogradu.
Đuro Daničić je rođen 19. aprila 1825. godine u Novom Sadu, pod imenom Đorđe Popović, u uglednoj svešteničkoj porodici, a umro je 17. novembra 1882. godine u Zagrebu, gdje je bio na odmoru i radio na započetom velikom Rječniku hrvatskog ili srpskog jezika, a sahranjen po njenovoj želji u Beogradu, prenosi Srna.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, kao i na X nalogu.