BRISEL, BANJALUKA - Manje je poznato u javnosti da NATO alijansa ima najveću i najorganizovaniju mrežu za nauku i tehnologiju, koja uvezuje sve zemlje članice Alijanse i partnere, a angažovana je u svim sferama nauke i tehnologije, od psihologije i sociologije, pa do oblasti koje se bave najsavremenijim i najnovijim istraživanjima u oblasti vještačke inteligencije i kvantne tehnologije.
U mreži Organizacije za nauku i tehnologiju (OTA) NATO alijanse aktivno je angažovano više od 5.000 naučnika, inženjera i analitičara iz više od 40 zemalja svijeta, a godišnje se radi na oko 300 projekata u oblasti razvoja i istraživanja.
To znači da nisu sve članice OTA ujedno i članice Alijanse, a najprominentnije zemlje koje nisu članice, a dio su OTA su Japan, Australija, Finska i Švedska.
Naučnici, uposlenici i saradnici dolaze iz vlada, administracije, naučnih institucija i instituta, akademske zajednice i industrije. Kako stoji na zvaničnoj stranici Alijanse, od 2012. godine do prošle godine broj projekata koji se sprovode je udvostručen.
Iako se mnogima može učiniti da se radi o oblasti koja nema veliku važnost, realnost je upravo suprotna. Koliko je značajno istraživanje i ulaganje u nove tehnologije, pokazuju i događanja u Ukrajini, gdje su se neki od sistema na kojima je rađeno proteklih desetak godina pokazali izuzetno uspješnim u različitim borbenim situacijama. Međutim, kako ističu u OTA, oblasti koje su predmet istraživanja ne tiču se samo ratovanja i borbene tehnologije, već i oblasti poput seksualnog nasilja u vojsci, etničke tolerancije, smanjenja opasnosti od povreda mišića i slično. Svi ovi projekti finansiraju se iz doprinosa zemalja za NATO odbranu, ali i iz partnerskih programa s drugim organizacijama i vladama.
Najzanimljivije područje rada odnosi se na vještačku inteligenciju, čipove, softver i biotehnologiju. U izvještaju o planovima i aktivnostima za 2022. godinu, objavljenom prije nekoliko dana na NATO stranici, ova oblast obrađena je u 15. poglavlju. Ove godine predviđeni su projekti iz oblasti svemirske tehnologije, obrade velikih baza podataka (data science) i vještačke inteligencije, autonomije, hipersoničnih projektila, kvantne mehanike, biotehnologije i novih materijala.
Svi projekti koji se sprovode su interdisciplinarni, pa se, na primjer, može desiti da se neki projekt odnosi na hipersonične rakete, a u sebi sadrži i istraživanje u oblasti tehnologije čipova, što se odnosi na kvantnu mehaniku i vještačku inteligenciju i autonomno navođenje koja upravlja projektilima i autonomno donosi odluke.
"Na ovih osam područja se sada gleda kao na najvažnija strateška područja koja će u narednih dvadesetak godina potisnuti mnoge dosadašnje tehnologije. Sva ova područja razvoja i istraživanja su prepoznata kao tehnologije u povoju i istraživanja su ili u početnoj fazi ili su već ušla u fazu razvoja", navedeno je u ovom izvještaju.
Kada je riječ o svim ovim projektima, u izvještaju je istaknuto da je zaključno s januarom 2022. u različitim fazama 341 projekt. Neki od njih se odnose na dugoročne naučnoistraživačke grupe, simpozijume, tehničke kurseve, radionice, timove specijalista i slične oblasti.
Ideje za nove projekte mogu doći od strane zemalja članica ili pojedinačnih naučnoistraživačkih ili inženjerskih subjekata koji su dio ovog projekta.
"Uslov je da svaku ideju ili aktivnost podrže najmanje četiri zemlje članice prije nego što krene u realizaciju", navedeno je.
"OTA konstantno kreira izvanredne programe koji osiguravaju da je NATO na samoj ivici najvažnijih naučnotehnoloških dosegnuća koja omogućavaju da NATO saveznici i partneri imaju tehnološku prednost u svijetu", kažu u NATO-u.
(Objavljivanje ovog teksta je dijelom finansirano grantom Ministarstva spoljnih poslova Sjedinjenih Američkih Država (Department of State). Mišljenja, nalazi i zaključci koji su ovdje navedeni pripadaju autorima i ne odražavaju nužno mišljenja, nalaze i zaključke Ministarstva spoljnih poslova Sjedinjenih Američkih Država.)
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, kao i na X nalogu.