Stripovi autora Saše Rakezića, poznatijeg kao Aleksandar Zograf, biće izloženi od 7. aprila u okviru stalne postavke Muzeja Jugoslavije, što predstavlja intervenciju na postavci započetoj 2020. godine povodom obilježavanja 75 godina od kraja Drugog svjetskog rata.
Kao polaznu tačku za nastanak radova, autor koristi bombardovanje Beograda 6. aprila 1941. godine, istražujući ovom prilikom lične narative i stavljajući u fokus - "malog čoveka".
Osnovu za svoje radove Zograf najčešće pronalazi na buvljim pijacama, u susretu sa mnogim odbačenim ličnim i porodičnim predmetima.
Tako je na buvljoj pijaci u Pančevu pronašao i nekoliko predratnih brojeva lista "Politika", među kojima je i primjerak upravo iz datuma 06.04.1941. koji ga je inspirisao za nastanak prvog od dva izložena stripa.
"Zabeleženo je da su prve bombe počele da padaju na Beograd u 6:30 ujutru, a negde sam našao podatak da su kolporteri, koji su prodavali dnevne novine na ulici, dolazili da preuzmu primerke nešto pre toga. Verovatno je to bio način na koji je sačuvan primerak koji je došao do mene", objasnio je Zograf.
"Kako je prilikom bombardovanja prekinuta distribucija i izlazak lista, koji će biti obnovljen nakon oslobođenja 1944, činilo mi se da taj primerak, kojeg većina čitalaca zapravo nikada nije pročitala, krije u sebi nagoveštaj nastupajuće katastrofe", istakao je čuveni kreativac, predstavnik popularne devete umjetnosti.
U drugom stripu naziva "Beležnica jednog skauta" (oba su publikovana u nedeljniku "Vreme"), kako bi iz ugla građana opisao doživljaj 6. aprila 1941, Zograf kao polaznu tačku koristi dnevnik jednog tinejdžera.
"Dragocen izvor informacija o načinu na koji je civilno stanovništvo doživelo taj datum, predstavljaju lične beleške koje su iza sebe ostavili savremenici. Moj izvor bio je dnevnik jednog tinejdžera, pasioniranog skauta, koji je situaciju posmatrao iz manje formalnog ugla", naveo je Zograf.
"Ipak, njegovi zapisi govore o preokupacijama onih koji su zatekli sebe u realnosti koja je usledila nakon bombardovanja: bežanje u seoska domaćinstva, raspad zemlje, traganje za bilo kakvim izvorom zarade", zaključio je strip umjetnik.
Intervenciju na stalnoj postavci prati i tekst autora - "Mala porodična istorija", koji će biti prvi put objavljen na sajtu Muzeja Jugoslavije.
U tom tekstu Zograf rekonstruiše događaje iz života članova svoje porodice, koje je smjestio u istorijski i politički kontekst Drugog svetskog rata.
Umjetnik objavljuje stripove od sredine 80-tih, da bi već od ranih 90-tih započela njegova inostrana karijera, u početku kroz saradnju sa američkom izdavačkom kućom "Fantagrafiks buks".
Kolekcije njegovih stripova prisutne su u Italiji, Francuskoj, Velikoj Britaniji, Španiji, Portugaliji, Grčkoj, Japanu.
Film "Poslednja avantura Kaktus Bate" (2018) režisera Ðorđa Markovića, značajan je i po tome što se u njemu pojavljuje Zograf u ulozi glavnog naratora i istraživača.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, kao i na X nalogu.