Savezni parlamentarni izbori u Njemačkoj održavaju se 26. septembra. Britanski istoričar Timoti Garton Eš komentarisao je izbore u Njemačkoj.
"U Briselu sam prošle nedjelje zatekao sve koji čekaju izbore u Berlinu. U Berlinu sam zatekao sve naelektrisane neočekivano otvorenim izborima. Jedno je, međutim, jasno - nova njemačka vlada će biti koalicija, i to gotovo sigurno tri, a ne dvije stranke", komentariše Timoti Garton Eš za Gardijan.
Dodaje da to upućuje na najdublje pitanje koje stoji u osnovi ovog ključnog evropskog događaja.
"Može li demokratija dati rezultate? Tačnije, može li evropski model promjena demokratskim konsenzusom, čiji je Njemačka najbolji primjer, proizvesti akcije koje su Evropi prijeko potrebne ako želi da se održi u 21. vijeku?", kazao je Garton Eš.
Timoti Garton Eš smatra da je Evropska unija poput ogromne slot mašine.
"Što se više ananasa ili pomorandži poreda na ekranu, bolji su rezultati", istakao je Garton Eš.
Smatra da šta god pisali ugovori EU, u praksi usklađivanje nacionalnih vlada ostaje ključ svake velike inicijative koju preduzmu.
"Moji prijatelji u Briselu stalno pričaju o tome da "Nijemci" guraju ovo ili "Francuzi" guraju ono. Većina evropskih komesara zadržava nacionalnu nijansu. Čak i na velike transkontinentalne partijske grupacije u Evropskom parlamentu značajno utiču nacionalne stranke iz najvećih država članica. Da bi sindikat dobro funkcionisao potrebna je koalicija sastavljena od koalicija", govori Garton Eš.
On dodaje da kritičari stalno govore o "demokratskom deficitu" u EU, ali u stvarnosti je gotovo suprotno.
"Sistem je toliko komplikovan i sporo se kreće upravo zato što zahtjeva saglasnost 26 demokratski izabranih vlada plus Mađarske, kao i demokratski izabranog Evropskog parlamenta, a ponekad i podnacionalnih država i regiona. U EU se stalno pregovora. Nije čudo što se kreće sporo, već što se uopšte kreće", rekao je Garton Eš.
Dodaje da kriza može pomoći.
"Bez pandemije ne bismo imali 750 milijardi evra (640 milijardi funti) grantova i zajmova, koji bi se oslanjali na zajednički evropski dug, u fond za oporavak poznat kao EU sljedeće generacije. Ogroman plakat sa strane zgrade Evropske komisije u Briselu prikazuje mladog Evropljanina kako radosno skače, sa riječima budućih generacije EU razbacanom po jednoj potkoljenici, ali zaista bi šiljasti virus trebalo da bude u centru pažnje. Optimista bi rekao da su poplave u sev,erozapadnoj Evropi i šumski požari u Grčkoj nat,erali Evropu da se probudi zbog klimatske krize. Ipak, to je čudna politika koja se za svoj opstanak oslanja na uzastopne krize", smatra Garton Eš.
Kaže da se u glavnom gradu Njemačke govori o različitim mogućim koalicijama koje bi mogle proizaći iz onoga što će vjerovatno biti mjeseci razgovora između stranaka nakon saveznih izbora 26. septembra.
"Kad smo već kod boja, dvije najvjerovatnije koalicije su opisane kao "Jamajka" (boje zastave ostrva - crna za hrišćanske demokrate, žuta za slobodne demokrate i zelene) ili "semafor" (crvena socijaldemokrata zamijeni hrišćansku, Demokrate crno). Obje koalicije bile bi čvrsto proevropske. Analiza partijskih manifesta pokazuje da Zeleni i slobodne demokrate imaju najviše integracionih, federalističkih vizija za Evropu, iako sa značajnim razlikama među njima. Armin Lašet, demohrišćanski kandidat za kancelara, klasičan je zapadnonjemački i zapadnoevropski političar, sa statuom Karla Velikog u kancelariji, ističe Garton Eš.
Kaže da bi semaforska koalicija najvjerovatnije proizvela zeleno svjetlo za Evropu.
"Televizijska debata prošle nedjelje između kandidata za kancelara očigledno je učvrstila mišljenje o pluralnom broju Nijemaca da je socijaldemokratski Olaf Šolc - čvrst, postojan i iskusan ministar finansija i zamjenik kancelara - jedan od najbolje kvalifikovanih da naslijedi Merkel. Sklon sam da se složim sa njima", mišljenja je Timoti Garton Eš.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, kao i na X nalogu.