Rusija je imala veliku ulogu u nekim od najvećih otkrića u čovječanstvu. Samo u 20. vijeku ruski su naučnici što u Rusiji, što u svjetskim timovima, podarili svijetu izume koji su promijenili civilizaciju i način života - poslali su prvog čovjeka u kosmos, Igor Sikorski napravio je prvi helihopter na svijetu, a i sile moderne komunikacije 21. vijeka – televizija i mobilni telefon, djelo su uma ruskih naučnika.
I pored tehnoloških, kosmoloških i informatičkih otkrića, doprinos ruske nauke u medinici je nemjerljiv: ruski su naučnici otkrili značaj vitamina za ljudski organizam; prvi izolovali i oživjeli ljudsko srce; započeli evoluciju u embriologiji i imunologiji, a pri samoj Ruskoj akademiji postoji čak i Komisija za borbu protiv lažne nauke.
Obzirom na značaj i ugled koji ruska nauka ima u svijetu, ne čudi što sve inovacije sa svjetskog, ali i domaćeg tržišta koje mogu uticati na javno zdravlje moraju biti ispitane od strane najeminetnijih ruskih naučnih institucija.
Upravo jedno takvo istraživanje, u cilju očuvanja javnog zdravlja, sprovedeno je prošle godine baš na zahtjev Vlade Ruske Federacije. Ona je izdala nalog Ruskom naučnom institutu za duvan i duvanske proizvode (All-Russia Scientific Research Institute for Tobacco and Tobacco Products) da sprovede sveobuhvatnu analizu aerosola (duvanskih isparenja) koji nastaje korištenjem uređaja za zagrijavanje duvana IQOS, koji je već duže prisutan u Rusiji, a od prije par mjeseci i kod nas.
Cilj je bio potvrditi ili opovrgnuti tvrdnje proizvođača da se radi o proizvodu koji emituje do 95% manje štetnih materija od cigarete. Prema ovoj studiji, poređen je nivo toksičnosti aerosola generisanog zagrijavanjem duvanskih patrona sa duvanskim dimom kontrolne cigarete i pet najprodavanijih brendova cigareta u Rusiji. Kriterij za poređenje je bio nivo devet toksičnih supstanci duvanskog dima, koje se nalaze na prioritetnoj listi Svjetske zdravstvene organizacije. Utvrđeno je da je sadržaj osam od devet štetnih komponenti koje nastaju korištenjem ovog alternativnog duvanskog proizvoda drastično niži u poređenju sa svim tradicionalnim cigaretama koje su bile predmet istraživanja. Jedina supstanca čiji nivo nije minimiziran zagrijavanjem duhana umesto njegovim sagorijevanjem je nikotin, što je i sam proizvođač proizvoda istakao, naglašavajući da nikotin nije primarni uzrok bolesti povezanih sa pušenjem.
Ipak, ovo nije bio prvi, već samo jedan u nizu poteza gdve je ruska država istupila u interesu javnog zdravlja. Prije dvije godine, Komisija zadužena za borbu protiv lažne nauke pri Ruskoj akademiji nauka, objavila je memorandum u kome upozorava građane da je korištenje homeopatije kao alternativne medicine opasno. Povod da se objavi memorandum bila je sve agresivnija kampanja homeopatskih preparata u vodećim ruskim medijima. Studioznost ovog istraživanja pokazuje i to što je komisija koja se bavila ovim problemom osnovana je 1998. godine, na prijedlog akademika i nobelovca Vitalija Ginzburga, čuvenog fizičara i akademika koji je bio poznat upravo po tome što se bavio spornim naučnim pitanjima i javnom kritikom pseudonauke.
Prema tom memorandumu, koji je izdat godinama poslije Ginzburgove smrti, predloženo je da pakovanja homeopatskih preparata budu označena ne samo rečju „homeopatski“, već i natpisom da nemaju dokazanu kliničku efikasnost i namjenu. Riječ nauke našla je uporište u ruskoj Dumi (parlamentu) i sam tadašnji rukovodilac Komiteta za zaštitu zdravlja, Fedot Tumusov, apelovao je da se ispitivanja homeopatskih preparata moraju sprovesti u kliničkim uslovima.
Ne čudi što se često kaže da se ruskoj nauci vjeruje najviše upravo zbog studioznosti i strogoj kontroli naučnih istraživanja bilo da se radi o istraživanju kosmosa, tehnološke sigurnosti ili sigurnosti hrane i lijekova.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, kao i na X nalogu.