"Osnovna razlika između dima cigarete i aerosola kojeg proizvode uređaji koji zagrijavaju a ne sagorijevaju duhan" je malo poduži prevod ozbiljnog online događaja, koji se održao 15. septembra, i koji je okupio naučnike i novinare koji su razgovarali o temi koja bi nama, u Bosni i Hercegovini, trebala biti izuzetno važna: kvalitet vazduha i razlika između klasičnih cigareta i dima koje one proizvode i uređaja koji zagrijvaju duhan, a koji proizvode aerosol.
Kvalitet vazduha u zatvorenom prostoru ima veliki uticaj na ljude, jer 90% vremena osobe u razvijenim zemljama provode u zatvorenom.
A šta je to aerosol?
"Aerosol je suspenzija finih čvrstih čestica i/ili kapljica tekućine u plinu (obično zraku), i koji se rastvara znatno brže od običnog dima. Cigarete stvaraju aerosol dima, koji je rezultat izgaranja duhana i sadrži čvrste čestice na bazi ugljika,” objasnio je Markus Nordlund, vodeći naučnik i koordinator medicinskih istraživanja kompanije Philip Morris, fizičar i ekspert na polju dinamike fluida i nauke o sagorijevanju, dodavši da "iako je dim aerosol, nisu svi aerosoli dim."
Ovo je od ključne važnosti za kvalitet zraka u zatvorenim prostorima, naročito u zimskim mjesecima, kada više boravimo unutra. Kvalitet vazduha unutar prostorija zavisi od tri faktora: vanjskih uticaja, unutrašnjih uticaja, i nedovoljne ventilacije.
Štetnost hemikalija koje se oslobađaju prilikom sagorijevanja duhana, odnosno tokom pušenja, je do sada dokazana nebrojeno puta. Prema FDA, Američkoj upravi za hranu i lijekove, skoro 100 jedinjenja, koja nastaju zagrijvanjem duhana, je štetno.
Jesu li bezdimni uređaji zaista bezdimni?
"Kada zapalite cigaretu, njen vrh dostiže temperaturu od čak 800 stepeni. Pri toj temperaturi, duhan u dimu ispušta preko 6000 materija, od kojih je preko 100 prepoznato kao štetno. IQOS uređaj koristi duhanske patrone, ali ih ne sagorijeva, već zagrijava na temperaturi od oko 350 stepeni i tim procesom ne stvara dim, već aerosol. Tim zagrijavanjem emituje se do 95 odsto manje štetnih materija u odnosu na cigarete", istakao je drugi učesnik konferencije, dr Tom McGrath.
"Dim" koji se vidi prilikom korištenja IQOS je u stvari aerosol, koji ne sadrži krute čestice i koji se brzo rasprši u okolinu. Da sve navedene teze iznijete na konferenciji moraju biti propraćene i naučnim studijama, naveo je toksikolog Maurice Smith, koji je sa svojim timom radio na desetinama istraživanja koja su rezultirala podacima koji potvđuju manju štetnost IQOS sistema u odnosu na konzumiranje tradicionalnih cigareta.
Ovaj uređaj koji je kompanija Philip Morris razvija duže od 15 godina nedavno je od strane Američke agencije za hranu i lekove, FDA, klasifikovan kao proizvod "koji značajno smanjuje proizvodnju štetnih i potencijalno štetnih hemikalija."
"Smatramo da je krajnje vrijeme da počnemo koristiti nauku i dokumentirane naučne dokaze kao osnovu kako bi počeli debate o smanjenju bolesti koje izaziva pušenje", kaže Giselle Baker, epidemiolog zaposlena u PMI kao vodeća osoba za program kliničkih i tržišnih procjena.
U doba kada smo preplavljeni informacijama, ali iz nedovoljno provjerenih izvora ili pouzdanih činjenica, teško je odabrati pravu odluku. Ovo vrijedi kako za obične ljude, pušače, tako i za donosioce politike.
Pandemija COVID-19 je pokazala da ljudi slušaju nauku i interesira ih ono što stručnjaci imaju za reći, ali da je problem u tome što se u isto vrijeme pojavljuje i masa pogrešnih ideja i dezinformacija. Stvari nisu crno-bijele, kao što bi većina ljudi željela, nauka ne funkcionira u granicama apsolutnog. Ali ono što može je otvoriti vrata mogućnostima, i pokretanju dijaloga zasnovanog na provjerenim činjenicama. Ljudi moraju sami odlučivati, na osnovu podataka, a na naučnicima je da sa predstavljenim dokazima ne idu previše iznad onoga što podaci govore.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, kao i na X nalogu.