Leonardo je bio oličenje renesanse, i jedan od najvećih umova od praistorije do naših dana: slikar, crtač, inženjer, naučnik, teoretičar, skulptor, arhitekta, matematičar - polimat.
Univerzalni čovjek, Homo universalis, bavio se i anatomijom, astronomijom, botanikom, kartografijom, paleontologijom, geologijom, optikom, tribologijom, hidrodinamikom.
Genije kakav se rađa jednom u hiljadu godina, još u 15. vijeku on je konceptualno osmislio leteću mašinu, borbeno oklopno vozilo, upotrebu solarne energije, nešto što se može nazvati ranim oblikom računara, i mnogo toga drugog.
I ne mari što većina njegovih izuma nije konstruisana ili je neizvodljiva: sama činjenica da mu je nešto palo na pamet, dovoljna je. A bilo je nekih izuma koji su ušli upotrebu, i to na mala vrata, da niko nije ni znao od koga su. Elem, evo devet zanimljivosti o njemu.
1.
Leonardo di ser Pjero da Vinči rodio se vjerovatno u Ankijanu, zaseoku sela Vinči, blizu Firence, 15. aprila 1452. godine, i to izvan braka: tada bi se reklo, a i sve do skoro bi se reklo, srećom se tako više ne govori, da je bio kopile.
Otac mu je bio Pjero da Vinči, uspješni gradski notar, a majka mu se zvala Katerina (ili Katelina; sam Leonardo koristi obe verzije) - možda ona koja je po udaji postala Katerina Buti del Vaka, ili siroče Katerina di Meo Lipi. Ne zna se tačno.
2.
Leonardo je prvi shvatio funkciju srca: prije njega se vjerovalo da srce zagrijava krv, dok on nije ukazao na to da je srce zapravo središte kardiovaskularnog sistema.
3.
Pogrešno je uvjerenje da su Francuzi ukrali "Mona Lizu" i da se ona zato nalazi u Luvru. U stvari, tokom Italijanskih ratova, kralj Fransoa I poveo je Leonarda sa sobom u svoju zemlju, ponudivši mu jednu komisiju i pokroviteljstvo, i naposlijetku kupio tu sliku (danas neobičnim sticajem okolnosti najčuveniju na svijetu), po nekim navodima, za dvije Leonardove godišnje zarade.
4.
Bio je vegetarijanac, koji je, javlja Vazari, običavao prolaziti ulicama gdje su ptice prodavane u kavezima, samo da bi ih kupio i pustio na slobodu. Sâm taj veliki čovjek, pisao je o Čovjeku: "Ako si zaista kralj životinja kao što kažeš - a bilo bi prikladnije da se nazoveš kraljem zvjeri jer si najveća od svih - zašto im ne pomogneš?”
5.
Privlačilo ga je groteskno, a ne samo lijepo, pa ga mnogi smatraju ocem savremene karikature (da je postojala u antici, pouzdano znamo na osnovu grafita sačuvanih u Pompeji i Herkulanumu; jedan od njih je izgleda snažno uticao na estetiku franko-belgijskog stripa, naročito komično-dinamični stil).
6.
Njegova sklonost ka eksperimetisanju možda je najbolje ilustrovana "Posljednjom večerom”, najreprodukovanijom religioznom slikom na svijetu.
Oslikana je temperom, na način koji mu je omogućio da na njoj radi neredovno, zbog drugih obaveza, i da vrši česte popravke. Zato, kao i zbog prirodnih uslova i namjerno nanijetih oštećenja, malo šta od originalne freske zapravo danas postoji, uprkos brojnim restauracijama, od kojih je posljednja bila 1999.
7.
Leonardo je bio ljevoruk, i to nije "ispravljeno" u njegovom djetinjstvu i mladosti (srećom). Kao i mnogi ondašnji ljevoruki, pisao je zdesna nalijevo, jer mu je tako bilo lakše, zbijenim linijama koje su izgledale kao odraz u ogledalu, pa ga je drugim ljudima bilo teško čitati. Naravno, kad je moralo, pisao je normalno.
8.
Volio je navodno da priča tzv. masne viceve.
9.
Bio je prvi čovjek koji je ustanovio da su "prstenovi" na presjeku drveta u stvari godovi, tj. godine starosti stabla, te da njihova debljina zavisi od uslova u kojima je drvo raslo. Prije njega to niko nije shvatio, iako je starogrčki filozof (i botaničar) Teofrast, nasljednik Aristotela na čelu njegove Peripatetičke škole, prvi zapisao da stabla imaju prstenove, prenosi "Telegraf".
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, kao i na X nalogu.
